Subtoppers richten schade aan en een doelsaldo-kloof: de cijfers van Ajax en PSV

Teletekst
Hoewel Ajax de korte winterstop met een vervelend gevoel zal hebben doorstaan, gezien het 1-1 gelijkspel bij Willem II op 23 december vorig jaar, ziet teletekstpagina 818 er in aanloop naar de topper van zondag nog altijd gunstiger uit voor de Amsterdammers dan voor concurrent PSV. Ajax heeft 34 punten uit veertien wedstrijden en heeft een doelsaldo van maar liefst +42, terwijl de Eindhovenaren één puntje minder verzamelden en een doelgemiddelde van +22 kunnen overleggen.

Tijd om eens in te zoomen op de manier waarop beide ploegen aan dat puntenaantal zijn gekomen. Met welk soort tegenstanders hadden Ajax en PSV moeite, had het spelen van veel Europese wedstrijden echt invloed en is er in de huidige tijd zonder publiek in de stadions nog wel sprake van verschil tussen uit- en thuiswedstrijden? Deze vragen leveren een interessant inkijkje op als je de eerste veertien wedstrijden van beide topteams naast elkaar legt.

Subtoppers maken het de titelkandidaten lastig
Allereerst is het goed om te vermelden dat Vitesse, FC Groningen, FC Twente en sc Heerenveen gezien hun positie op de ranglijst gezien worden als subtopper. Die clubs slaagden er in om het Ajax en PSV bijzonder moeilijk te maken, getuige het aantal punten dat gemorst werd in wedstrijden tegen deze vier tegenstanders.

Tot dusver leed Ajax twee nederlagen en die werden allebei toegebracht door een team dat als subtopper te boek staat. Zowel FC Groningen als FC Twente slaagde erin om de speelwijze van trainer Erik ten Hag te ontmantelen en respectievelijk met 1-0 en 1-2 te winnen. Op die manier lieten de Ajacieden zes punten liggen.

PSV doet het nog wat minder tegen de huidige subtop van de Eredivisie. Vitesse slaagde er in om na een gedenkwaardige slotfase (en een ingetrokken PSV-strafschop door arbiter Nijhuis) thuis met 2-1 te winnen, waarna Twente en Heerenveen op eigen veld ook overeind bleven tegen de formatie van Roger Schmidt. Derhalve snoepten de clubs die net onder de top staan zeven punten af van de Brabanders.

Doen wat je moet doen
De middenmoters (Sparta, FC Utrecht, PEC Zwolle en Heracles) en laagvliegers (Fortuna Sittard, RKC, Willem II, VVV-Venlo, ADO en FC Emmen) van het huidige seizoen konden Ajax en PSV een stuk minder problemen bezorgen. Zo verspeelden de hoofdstedelingen de al eerder gememoreerde twee punten in Tilburg, maar werden alle andere wedstrijden tegen ploegen die negende of lager staan 'gewoon' gewonnen. Uitschieter was uiteraard de sensationele 0-13 in Venlo.

PSV volgde het voorbeeld van de rivaal uit Amsterdam en kwam alleen op bezoek bij Heracles, de huidige nummer twaalf van de ranglijst, niet verder dan 1-1. De overige duels werden allemaal in winst omgezet, zij het een stuk minder overtuigend dan Ajax. Dat verklaart ook het enorme verschil in doelsaldo tussen beide ploegen. Immers: als je van de 0-13 in Venlo een 0-1 zege zou maken, ligt Ajax nog altijd acht doelpunten 'voor' op PSV.

Uitwedstrijden blijven een uitdaging
Voorafgaand aan dit seizoen werd vaak gezegd dat de verschillen tussen de topteams en de rest van de competitie groter zou worden. Dat had dan te maken met het feit dat kleinere clubs niet meer in een vol stadion tegen Ajax en PSV zouden kunnen spelen, waardoor die factor wegviel en de hoogvliegers een grotere kans hadden om te winnen. Dat blijkt echter niet uit de cijfers. Zeker de ploeg van Schmidt blijkt te kloppen als het niet in het Philips Stadion speelt.

Na veertien wedstrijden leden de Ajacieden drie keer puntenverlies. PSV deed dat vier keer, waardoor de twee titelfavorieten samen zeven wedstrijden niet thuisgaven. Van die zeven wedstrijden werden er zes (!) buitenshuis afgewerkt. Wie denkt dat uitwedstrijden tegenwoordig een stuk minder lastig zijn, komt dus bedrogen uit. De Eindhovenaren lieten al hun punten liggen in uitwedstrijden en ook Ajax reisde twee keer zonder de volle buit terug naar de Johan Cruijff Arena.

Vermoeidheid speelt (nog) geen parten
Nog zo'n hot topic tijdens de voorbereiding: de vele wedstrijden die elkaar zouden opvolgen. Gezien het Europese programma van Ajax en PSV, dat in twee 'triple headers' werd gepropt, zou er amper rust zijn voor spelers en kon dat de resultaten in de competitie wel eens gaan beïnvloeden. Blessures voor spelers daargelaten blijkt het zo te zijn dat de twee kampioenskandidaten relatief eenvoudig op de been bleven en dat Ajax daar het meest bedreven in bleek.

Ten Hag en de zijnen verspeelden maar één keer punten na een Europese wedstrijd (de nederlaag tegen Twente na de uitwedstrijd bij Liverpool), terwijl PSV drie van hun vier zegeloze wedstrijden speelde na een continentaal avontuur. Daarbij dient wel aangetekend te worden dat de Eindhovenaren op donderdag speelden en Ajax op dinsdag of woensdag in actie kwam. Daardoor hadden de Amsterdammers zo nu en dan een extra dag rust.

De conclusies en de ranglijst
Uit al het bovenstaande valt op te maken dat Ajax in de eerste veertien wedstrijden van dit seizoen iets beter presteerde dan PSV. Dat kleine verschil uit zich uiteraard op de ranglijst in het ene punt in Amsterdams voordeel, waarmee het de topper van aanstaande zondag ingaat. Toch hadden de Ajacieden met een prettiger gevoel naar Super January kunnen toewerken als ze de haast traditionele decemberdip hadden weten te vermijden.

Nu is het zo dat PSV (en uiteraard ook Feyenoord, Vitesse en AZ) een stuk dichter bij staan op de ranglijst dan de hoofdstedelingen wellicht hadden gehoopt. Na deze spectaculaire januarimaand weten we of de decemberdip voor de Amsterdammers de aanloop naar een bijzonder teleurstellende fase was, of dat het een vertekend beeld gaf richting de belangrijke krachtmetingen die ons te wachten staan. De eerste daarvan begint zondagmiddag om 16.45 uur in de Johan Cruijff Arena.