Hoe de uitstapfout van De Ligt fataal werd en Oranje de kop kostte tegen Portugal
Het Nederlands elftal liep zondagavond de eerste prijs sinds 1988 mis in de finale van de Nations League. In Porto was Portugal met 1-0 te sterk door een doelpunt van Gonçalo Guedes. Dit is het tactische verhaal van de wedstrijd.
In de eerste helft was het door de veldbezetting in balbezit lastig om een man vrij te krijgen richting het doel van de tegenstander. Naast de drie spitsen die smal stonden, bleef de positie van linksbuiten onbezet en stond op Denzel Dumfrie op rechtsbuiten. Zijn rendement in aanvallend opzicht was deze wedstrijd niet optimaal.
Al direct bij aanvang wedstrijd is de veldbezetting voorin duidelijk. De drie spitsen staan smal maar wel tussen de linies. Dumfries speelt in balbezit als rechtsbuiten en op links is de ruimte open. De spitsen staan gesloten (met de rug naar het doel) bij aanname en er wordt weinig in de diepte achter de laatste linie gevraagd. Het maakte de ruimtes voorin klein voor de spitsen.
Vanuit het middenveld zakte meestal Frenkie de Jong terug om de bal te halen. Vervolgens werden de spitsen wel gevonden, maar ver van het doel. Met de rug naar het doel en in kleine ruimtes met agressief goed verdedigende tegenstanders was er geen doorkomen aan voor Steven Bergwijn, Memphis Depay en Ryan Babel. De boel dichthouden beheersen de Portugezen als weinig andere ploegen.
Ook in de eerste helft maakte Oranje het de Zuid-Europeanen niet erg lastig. Bij balverlies zorgden de counters van de tegenstander voor gevaar. Technisch goed verzorgd en op hoge snelheid wist de ploeg van trainer Fernando Santos dichtbij het doel te komen en vaak ook nog met een overtal. Toch werden er weinig échte kansen gecreëerd. Het centrale duo Matthijs de Ligt en Virgil van Dijk deed in dat opzicht voortreffelijk werk en was één tegen één vaak koel en sterk in verdedigend opzicht.
Mogelijk was het devies vanuit de staf om in de eerste helft de krachten te sparen en de nul te houden, om in de tweede helft meer gas te kunnen geven. Er werd in ieder geval geen hoog druk gezet en het baltempo was betrekkelijk laag. Het gebrek aan diepte en opendraaiende aanspeelpunten in de voorste linie waren de belangrijkste oorzaken waardoor Oranje, spelend in het lichtblauw, niet in de buurt kwam van het doel van de thuisploeg.
Bondscoach Ronald Koeman had het vermoedelijk door, want hij bracht in het tweede bedrijf twee spelers die door hun spel Oranje wat beter lieten spelen in aanvallend opzicht. Quincy Promes zorgde voor diepte en Donny van de Beek wist tussen de Portugese verdedigers wél de ruimte te vinden en open te draaien.
Daley Blind passt de bal op Memphis, die in de bal komt. Tegelijk start Promes een loopactie tegen de zijlijn aan in de diepte. Deze gelijktijdige beweging in combinatie met het breder houden van het veld (nu ook op links) zorgde voor meer ruimte voorin.
Blind passt de bal op Van de Beek. Zijn loopacties tussen de verdedigers van Portugal zorgden ervoor dat er vanuit de tweede lijn (in dit geval Georginio Wijnaldum) met het gezicht naar het doel de bal konden meekrijgen. Belangrijk is daarin ook dat Promes het veld breed houdt en een tegenstander aan zich bindt. Daardoor krijgt Van de Beek namelijk de ruimte om de bal te kunnen ontvangen.
Verdedigend was het over de gehele wedstrijd genomen solide. Toch was het een dure fout die het tegendoelpunt inleidde. Doordekken op een moment dat het niet kan en gebrekkige afstemming zorgden ervoor dat in het centrum drie Portugezen voor Blind en Van Dijk opdoemden. Het ogenschijnlijk houdbare schot dat uiteindelijk van buiten de zestien meter werd afgevuurd, bleek niet gekeerd te kunnen worden door Cillessen.
Zowel De Jong als De Ligt verdedigen richting dezelfde tegenstander Goncalo Guedes. Het uitstappen van de centrale verdediger mag in dit geval niet gebeuren. De ruimte achter De Ligt vormt een te groot risico op dat moment. Twee tegenstanders pakken de ruimte die ontstaat doordat De Ligt mis zit. Van Dijk en Blind komen daardoor tegen drie Portugezen te staan. Guedes scoort de 1-0.
Ondanks de goede invalbeurten van vooral Van de Beek, maar ook Promes en Luuk de Jong, lukt het Oranje niet meer om een tegendoelpunt te maken. Er waren wel wat kansjes, maar de taaie Portugezen hielden de defensie goed gesloten. Zo ging opnieuw een finale verloren. Het is hopelijk een goed leer moment voor een volgende eindstrijd voor deze jonge generatie, die wel heeft bewezen genoeg potentie te hebben.
Ruud Bijnen is als voetbalanalist werkzaam voor Almere City, bezig aan zijn master in coaching aan het Cruijff Institute en kijkt voor VoetbalPrimeur naar belangrijke wedstrijden.