Hoe Blind het zichzelf en zijn medespelers bij Ajax lastig maakte tegen Tottenham
De prachtige Champions League-campagne van Ajax kwam woensdagavond op de zuurst denkbare manier ten einde. Ook voor Daley Blind zal de late treffer van Tottenham Hotspur (2-3) een gigantische teleurstelling zijn geweest. De routinier was in de heenwedstrijd één van de uitblinkers bij Ajax, maar had het in Amsterdam een stuk lastiger.
Door Ruud Bijnen
Verdedigen kun je benaderen als 'het veroveren van de bal', maar ook als 'het weghouden van de tegenstander uit de eigen zestienmeter'. Ajax lijkt meestal voor de eerst benadering te kiezen. In het laatste geval is op de man verdedigen pas dicht bij de eigen zestienmeter nodig. Doordekken is op de man met bal verdedigen, het duel aangaan. Wordt de bal niet veroverd, dan is het in vele gevallen risicovol, zeker vanuit het centrum van de verdediging recht naar voren.
Dat heeft verschillende redenen: 1) Er ontstaat een grote ruimte tussen de back en de andere centrale verdediger. Tegenstanders kunnen die ruimte inlopen 2) Het duurt een tijdje voordat de organisatie weer hersteld is. Tien meter voor de eigen verdediging doordekken kost tenminste vier seconden om weer terug in positie te komen 3) De beste verdedigers staan normaal gesproken in het centrum en daarvan is er eentje weg 4) Correctie door andere verdedigers maakt ruimtes groter aan de zijkanten.
In figuur 1 staat een fictieve situatie om te laten zien wat doordekken is en doet. Nummer 17 (Daley Blind) volgt Fernando Llorente, die de bal gaat halen. Tussen Matthijs de Ligt en Nicolás Tagliafico ontstaat een grote ruimte. Op topniveau wordt die ruimte veelvuldig gezien en gaan er direct spelers in.
Als Blind (rood 17) doordekt op Llorente (groen 18), ontstaat er ruimte tussen De Ligt en Tagliafico. Behoudt de spits van Tottenham de bal, dan kan hij deze laten vallen op iemand die het spel voor zich heeft, bijvoorbeeld Christian Eriksen (groen 23). Heung-min Son (groen 7) en/of Lucas Moura (groen 27) zullen de ruimte achter Blind aanvallen als Eriksen de bal ontvangt en vrij spel heeft.
Blind dekte woensdagavond zeven keer door, zowel voorwaarts als zijwaarts. De vraag is of dat door de opvatting van Erik ten Hag wordt ingegeven of het eigen initiatief is. Het kan te maken met het hoog drukzetten, iets wat de Amsterdammers veelvuldig doen. Gaat de pressie voorin niet helemaal goed en achterin laat men de tegenstander aannemen, dan voelt dat al snel frustrerend voor de voorste spelers. Zij staken er energie in en achterin loopt men niet mee met een uitzakkende spits. Vandaar dat doordekken in die situaties vaak verwacht wordt.
Achterin doordekken brengt echter risico's met zich mee. Gaat dat op de man verdedigen goed, dan wordt de bal veroverd en ziet de verdediger er goed uit. Wat Blind betreft was dat zeker het geval in het eerste duel met Tottenham. De Ajacied haalde met het doorstappen telkens de angel uit de Spurs-aanvallen door de duels te winnen en ballen te veroveren. Woensdagavond ging het minder goed. We pakken er twee voorbeelden bij.
10e minuut
Tottenham speelt de bal op de eigen helft rond en het drukzetten van Ajax heeft even geen effect. In de middencirkel komt Victor Wanyama voorwaarts gedraaid aan de bal. Moura zakt uit en Blind dekt door op hem. Blind komt daardoor ruim tien meter voor zijn verdediging te staan. Hij verovert de bal niet en Moura weet al vallend naar het doel te draaien, terwijl hij Blind achter zich laat.
Frenkie de Jong staat wel op de positie van Blind, dus in dat opzicht lijkt het een situatie waarin Blind kán doordekken. Echter, ook De Jong stapt uit en daardoor komt De Ligt tegen twee man te staan. Tagliafico knijpt wel, maar redelijk laat. Uiteindelijk grijpt De Jong tijdig in met een sliding omdat Dele Alli de bal niet goed meeneemt. Een kans wordt daarmee voorkomen. Eriksen onttrekt zich aan het spel, anders had ook hij voor lastigere keuzes achterin bij Ajax kunnen zorgen.
76e minuut
Een door De Ligt matig genomen vrije trap wordt opgepikt door Spurs-linksback Rose. De organisatie van Ajax is op dat moment aanvallend ingesteld. Invaller Joël Veltman en Tagliafico staan beiden hoog en ook Blind besluit dan nog eens door te dekken. De Jong staat wel in de restverdediging. Rose zoekt direct Llorente in de spits. Blind dekt op hem door en gaat vol het duel aan. Beiden vallen op de grond.
Blind staat vervolgens razendsnel op en dekt opnieuw door, nu op de bijsluitende Moussa Sissoko. De centrale verdediger wordt met één beweging uitgespeeld. Er ontstaat een situatie van vier-tegen-vier met Sissoko op snelheid, terwijl Kieran Trippier op Ajax' linkerkant ook nog bijsluit. Uiteindelijk grijpt Veltman adequaat in en wordt het gevaar geneutraliseerd.
Verdedigen op de bal is meestal de natuur van voetballers. In de organisatie komen of in de achterste linie blijven, de onderlinge afstanden klein houden en de tegenstander ophouden, is vaak een betere optie. Voorwaarts uitstappen is risicovol, zeker op een hoog niveau waar spelers de ontstane ruimte vaak feilloos weten te vinden. De twee situaties waarbij het gevaar van het ver doordekken van Blind geschetst wordt, kunnen anders en beter ingevuld worden. De tegenstander ophouden en voor je houden, geeft ploeggenoten de tijd om weer in de organisatie te komen.
Het is wellicht de kracht van Ajax dat veel van deze situaties als team uiteindelijk toch nog goed aflopen. Men werkt hard voor elkaar en is met veel mensen sterk in de één-tegen-één-situaties. Veltman, De Jong, Tagliafico en vooral De Ligt weten veel gevaar weg te halen dat door het doordekken van onder meer Blind ontstaat. Als de bal dan voor het doel belandt, is daar altijd nog doelman André Onana.
Ruud Bijnen is als voetbalanalist werkzaam voor Almere City, bezig aan zijn master in coaching aan het Cruijff Institute en kijkt voor VoetbalPrimeur naar belangrijke wedstrijden.