Hoe de Ajax-code ondanks de glansrol van Ziyech werd gekraakt door Tottenham
In een ongekende thriller tegen Tottenham Hotspur trok Ajax woensdagavond aan het kortste eind (2-3). Dit is het verhaal van de wedstrijd, die in minuut 96 werd beslist door Lucas Moura.
Door Koen Bloks
De avond begon met een domper voor Ajax: David Neres was tóch niet fit genoeg om te starten en werd vervangen door Kasper Dolberg. Dusan Tadic moest daardoor uitwijken naar links en kon niet meer naar zijn geliefde middenveld trekken. De rol van Hakim Ziyech werd daarmee nóg belangrijker. De linkspoot greep die kans met beide handen aan, kwam vaak op het middenveld aan de bal en bediende in de openingsfase Tadic. De Serviër sleepte er na een hard schot een corner uit. Matthijs de Ligt knikte vervolgens raak: 1-0.
Een half uur later kwam Ziyech over vanaf de rechterflank om te helpen na een lange bal van Andre Onana. Danny Rose verdedigde opnieuw vanuit de zone en Jan Vertonghen stond op zijn plek in het centrum van de verdediging vanwege Dolberg, die de ruimtes zo groot mogelijk probeerde te maken. Ajax won de strijd om de tweede bal en ontsnapte richting doelman Hugo Lloris. Na een versnelling ontdeed Ziyech zich simpel van Victor Wanyama, om vervolgens hard raak te schieten: 2-0. De hoofdrol bij Ajax was voor uitblinker Ziyech.
Ziyech moet Ajax aan het voetballen krijgen, nadat Tadic naar de linkerflank verhuist. Dat doet hij bewonderswaardig goed. Op foto 1 wordt hij vrijgespeeld en bedient hij daarna Tadic. Op foto 2 staat Ziyech voorafgaand aan de 2-0 op het middenveld om te helpen bij de tweede bal. Seconden later schiet hij Ajax naar een grotere voorsprong.
In de rust leek er geen vuiltje aan de lucht voor Ajax. Tottenham onderscheidt zich echter van Real Madrid en Juventus. De ploeg van manager Mauricio Pochettino controleert grote delen van de wedstrijd. In balbezit blijft Ajax een ploeg die gemakkelijk uit positie te voetballen is door het volgen van de directe tegenstander. Tel daarbij op dat de bezoekers telkens één mannetje meer op het middenveld hadden staan.
Ook zette Tottenham slim druk door Ajax naar de zijkant van het veld te duwen. De Amsterdammers moesten daardoor de lange bal hanteren. Het zorgde ervoor dat Ajax niet in de geliefde opbouwpositionering terecht kon komen en, belangrijker voor de Engelsen, het veldspel voornamelijk gecontroleerd werd door Tottenham. Dat bleek voorafgaand aan het tweede doelpunt ook.
Wanneer Ajax lange periodes uit balbezit is en omsingeld wordt, is het vaak opletten. Veel spelers volgen de directe tegenstander en worden uit positie gelokt. Van een logisch uit-balbezit-positionering is vaak geen sprake. Erik ten Hag gaf al aan dat zijn spelers goed moeten kunnen anticiperen. Voorafgaand aan de 2-2 stappen diverse spelers naar voren, Noussair Mazraoui en Daley Blind blijven staan.
De 4-2-3-1-formatie van Tottenham uitte zich in aanvallend opzicht in een viermans-middenveld. Eriksen kwam als 'rechtsvoor' naar het midden, terwijl Kieran Trippier de rechterkant moest bestrijken. Nicolás Tagliafico kon daardoor niet doordekken op Eriksen, want dan zou Tadic achter de rechtsback aan moeten.
Het uitvallen van Neres had niet alleen aanvallend gevolgen; de Braziliaan levert verdedigend veel meer werk dan zowel Tadic als Dolberg. Spurs speelde zich regelmatig onder de druk uit met dank aan de extra speler op het middenveld. Ajax verdedigt vanuit het maken van koppeltjes op het middenveld, dat betekende tegen Tottenham dat telkens één aanvaller (of vrije back) een middenvelder van de Engelsen zou moeten afstoppen.
De vierde Spurs-middenvelder stelt Ajax voor problemen. Tagliafico kan vaak niet doordekken, omdat Trippier dan diep gaat. De middenvelders krijgen ook niet altijd de gewenste steun. Ajax verliest hierdoor grip op de wedstrijd, maar de wissels veranderen dat.
Met het doorschuiven van Daley Blind naar het middenveld, invaller Joël Veltman op rechtsback en invaller Daley Sinkgraven als linksvoor kreeg Ajax de grip op de wedstrijd wat terug. In die fase was Ajax dicht bij de voorsprong via een schot van Ziyech op de paal. Sinkgraven leverde meer verdedigend werk dan Tadic waardoor Ajax voor minder vragen op het middenveld kwam te staan.
Toch ging het in de absolute slotfase gruwelijk mis. Tottenham zette aan voor de allerlaatste lange bal van de wedstrijd. Voorafgaand aan die bal stappen Blind en Frenkie de Jong ongeduldig weg bij de laatste linie. Ook staan Sinkgraven en Ziyech in positie om de 'backs' onder druk te zetten. Onnodig, gezien het opportunistische spel dat volgde. Na het spelen van de lange bal kwam Ajax achterin in één-tegen-één situaties met Tottenham. Tot overmaat van ramp gleed de net ingevallen Lisandro Magallan (die niet uit hoefde te stappen) naar de grond, waarna Matthijs de Ligt en Tagliafico de ruimte voor Moura niet meer konden dichten (2-3). Ajax stond te offensief in deze fase van de wedstrijd.
Ajax komt in één-tegen-één-situaties terecht in een fase met lange ballen. Blind en De Jong hadden als controleurs dichter voor de verdediging moeten staan. Ook van zijwaartse ondersteuning is geen sprake. In deze fase van wedstrijden staan weinig ploegen zo offensief. Een tegenstander mag dan nooit meer in één-tegen-één-situaties komen in zulke ruimtes.
De @LaptoptrainerNL kijkt voor VoetbalPrimeur naar de belangrijkste wedstrijden in binnen- en buitenland en probeert op een begrijpelijke wijze de theoretische kant van het voetbal te belichten.