Waarom 'bliksemafleider' Van de Beek heel belangrijk was in Athene

Door Koen Bloks

Ajax pakte aan de bal al snel de controle over de wedstrijd. Dat was niet geheel verrassend: AEK probeerde vooral tegen te houden via een 532-formatie. Wanneer de thuisploeg de bal kon veroveren, probeerde het de bal snel en hoog in de diepte te passen, het kopduel van Lasse Schöne of Frenkie de Jong te winnen, en zo in één-tegen-één situaties met Matthijs de Ligt en Maximilian Wöber te komen. Veel pijn deed dat het hart van de Ajax-defensie niet. Op een verkeerd inschattingsmoment van Wöber vlak voor en na rust na, hield het centrale duo zich gemakkelijk staande.

De intenties van AEK Athene om Ajax tegen te houden in beeld (boven). In aanvallend opzicht probeert het de verdediging van Ajax te verrassen met loopacties in de diepte na doorkoppen vanaf het middenveld (onder).

De vraag deze wedstrijd was daarom: wat kan Ajax doen om de ruimtes in de verdediging te openen? Ajax probeerde dit via positiespel, positiewisselingen en korte passes over de flanken voor elkaar te krijgen. De Grieken verdedigden als team, maar lieten zich gemakkelijk uit positie lokken. Dat kwam doordat de oriëntatie van de Griekse verdedigers teveel gericht was op de directe tegenstander in de eigen zone. Door simpelweg veel positiewisselingen toe te passen en weg te lopen vanuit de eigen zone creëerde Ajax haar eigen ruimtes. 

Vooral de linkerkant van Ajax slaagde hier telkens in via Daley Blind, Dusan Tadic, Frenkie de Jong en Van de Beek. Dit deed Ajax door in te spelen richting linksvoor en de bal vast te houden zodat Blind en Tadic de directe tegenstander richting zijlijn konden lokken. Van de Beek liep vervolgens diep richting linksvoor en zo kwamen er ruimtes vrij voor nieuwe loopacties.

Het vierkant op links roteert onderling, varieert in de aanvalsopzet en slaagt er telkens in om ruimtes te openen om doorheen te spelen. Het leveren potentiële (grote) kansen op. Op de bovenste foto kruipt Tadic achter de rechtsback nadat deze is uitgestapt naar De Jong. Op de middelste foto doet het gehele vierkant op rechts mee om ruimte voor de loopactie van De Jong te creëren.

Van de Beek was opnieuw de grote bliksemafleider bij Ajax. In aanvallend opzicht was hij weinig beslissend in de aanvalsopzet mét bal, maar wel zonder bal. De Ajacied was niet direct betrokken bij een doelpunt via een loopactie. Hij mikte na rust wel een bal op de paal. Ook was de aanvallende middenvelder belangrijk in het openen en belopen van ruimtes in de defensie van AEK. Zijn directe tegenstander was één van de weinigen die zonedekking toepaste. Bij een loopactie van Van de Beek werd hij opgevangen door één van de buitenste centrale verdedigers. De nummer 10 creëerde vervolgens nieuwe ruimtes voor mede-Ajacieden door de verdediger mee te lokken.

De loopacties van Van de Beek in beeld: de middenvelder loert op ruimtes die ontstaan om in te kunnen lopen richting doel (foto boven). Is er geen potentiële kans te ontdekken dan probeert Van de Beek zelf tegenstanders uit zones te lokken waar mede-Ajacieden in kunnen duiken (foto midden, onderweg om buitenste verdediger weg te lokken). De Grieken trappen telkens in dezelfde val.

Het spel van Ajax aan de bal was niet altijd even oogstrelend. Maar zonder bal maakten de Ajacieden overwegend de juiste keuzes om de Grieken pijn te kunnen doen. De ploeg van Ten Hag speelde door het gebruik van de linkerkant in op de sterktes van het elftal (die elders lagen door de afwezigheid van Ziyech op rechts) en wist eigenhandig de compacte defensie van AEK Athene om te toveren tot een té brede organisatie om Ajax onschadelijk te maken. Hoewel Ajax standaardsituaties nodig had om op voorsprong te komen, liep het daarna simpel uit naar een 2-0 overwinning.

De @LaptoptrainerNL kijkt voor VoetbalPrimeur naar de belangrijkste wedstrijden in binnen- en buitenland en probeert op een begrijpelijke wijze de theoretische kant van het voetbal te belichten.