Hoe Schreuder de Klassieker beïnvloedde met de wissel van Bergwijn
Een Klassieker zonder winnaar en twee teleurgestelde teams: Feyenoord en Ajax deelden zondag de punten in De Kuip. Hoe konden de Rotterdammers aanvankelijk zo domineren en wat deden de Amsterdammers om langszij te komen? Een analyse.
Door Evert van Zoelen
Het drukzetten van Feyenoord
In de eerste helft is het het drukzetten van Feyenoord dat de wedstrijd bepaalt. De Rotterdammers zetten hoog druk vanuit een 4-2-3-1-formatie. Wanneer Ajax de bal naar een van de centrale verdedigers (Edson Álvarez en Jurriën Timber, red.) speelt, zet Danilo met een booglijn druk op de bal. Dit zorgt ervoor dat de weg terug wordt afgesloten en de speler met de bal het drukke middenveld in wordt gedwongen.
In de beginfase van de wedstrijd kiest Danilo meer positie richting Timber. Dit zorgt ervoor dat Álvarez vooral wordt ingespeeld in de opbouw. De Mexicaan is voetballend niet de sterkste aan de kant bij Ajax en heeft moeite om onder druk de juiste keuzes te maken.
Feyenoord kantelt ondertussen naar de kant van de bal en weet hierdoor een overtal te creëren. Als gevolgd daarvan wordt Ajax geregeld gedwongen tot een lange bal. De Amsterdammers hebben Mohammed Kudus voorin, wat geen aanspeelpunt is. Daarnaast zijn ook de meeste tweede ballen voor Feyenoord.
Feyenoord dwingt de bal richting Álvarez en zet vervolgens vol druk. Bron: ESPN
Ajax probeert hier uiteraard iets tegen te doen. De ploeg van trainer Alfred Schreuder besluit vanaf keeper Gerónimo Rulli eerst Timber in te spelen, zodat Danilo druk op hem zet. Vervolgens wordt via Rulli Álvarez bereikt, die hierdoor wat meer tijd heeft. Feyenoord is hierop voorbereid en stapt op die momenten door met Sebastian Szymanski. Komt hij te laat, dan is het Igor Paixão die van buiten naar binnen toe druk zet.
De bal wordt via Rulli naar Álvarez gespeeld. Paixão zet van buiten naar binnen toe druk op hem. Bron: ESPN
Het drukzetten van Feyenoord is zo goed, dat Ajax gedurende de eerste helft amper tot gecontroleerde aanvallen komt.
Opbouw Feyenoord
Ajax probeert net als Feyenoord hoog druk te zetten. De Amsterdammers doen dit op een vergelijkbare manier. Spits Kudus kiest positie tussen de centrale verdedigers en loopt met een booglijn de centrale verdediger met de bal aan. Ondertussen komt de buitenspeler naar binnen om de tweede centrale verdediger op te pakken.
Feyenoord kiest ervoor de backs (Marcus Pedersen en Quilindschy Hartman) hoog te laten beginnen. Hierdoor is de afstand die de buitenspelers van Ajax moeten belopen vrij groot en is er in de beginfase van de wedstrijd niet altijd druk op de centrale verdedigers van Feyenoord. Stappen de buitenspelers wel door, dan moet de back van Ajax door op de back van Feyenoord. Vaak gebeurt dit over de linkerkant met Duaan Tadic die doorstapt op Geertruida en Calvin Bassey die doorstapt op Pedersen.
Kudus zet druk op de bal. Tadic komt naar binnen om Geertruida op te vangen. Pedersen wordt vrijgelaten. Wordt hij bereikt, dan moet Bassey van achteruit door. Bron: ESPN
In deze situaties beweegt Alireza Jahanbakhsh naar binnen om de afstand voor Bassey groter te maken. Stapt de back van Ajax door, dan kiest Feyenoord vaak voor de directe bal op de spitsen. Die staan immers op dat moment één-tegen-één tegen de verdedigers van Ajax.
Jahanbakhsh speelt aan de binnenkant, waardoor de afstand van Bassey naar Pedersen erg groot wordt. Bron: ESPN
Middenblok
Komt Ajax iets hoger op het veld, dan gaat linksback Bassey hoger staan. Rechtsback Jorge Sánchez komt juist naar de binnenkant om een als extra centrale verdediger te spelen. De aanvallen die Ajax in de eerste helft onderneemt, komen voornamelijk over deze linkerkant met de hoger spelende Bassey die kan combineren met Tadic.
Rechtsback Sánchez komt naar binnen toe. Bassey gaat hoger spelen aan de linkerkant. Bron: ESPN
Op de momenten dat Ajax de vrijstaande Bassey niet weet te bereiken, is het Feyenoord dat snel tot balverovering komt. Het elftal verdedigt vanuit de 4-4-2-formatie goed het centrum en stapt van achteruit door wanneer Ajax door de as probeert te spelen. Het is deze situatie die de 1-0 van Paixão inleidt, na een balverovering van Hartman.
Omzetting Schreuder
In de tweede helft besluit Schreuder het om te zetten. Hij brengt Steven Bergwijn in de ploeg die, op papier, vanaf de linkerkant gaat spelen. Bergwijn krijgt echter een zwervende rol en beweegt veelvuldig naar het middenveld. Dit zorgt voor problemen bij Feyenoord: moet Pedersen in deze situaties doordekken en de zone aan de rechterkant openlaten óf moet hij Bergwijn vrijlaten wanneer hij het middenveld in beweegt?
Bergwijn gaat zwerven. Bron: ESPN
Feyenoord probeert het in eerste instantie op te lossen door iedereen zoveel mogelijk vanuit de eigen zone te laten spelen. Dit zorgt er echter een aantal keer voor dat Pedersen twee-tegen-één komt te staan, waarna Bassey in de ruimte op links kan duiken.
Bassey kan in de open ruimte op links duiken. Bron: ESPN
Feyenoord besluit daardoor om Jahanbakhsh meer met Bassey mee terug te laten zakken. Dit betekent wel dat Feyenoord minder druk vooruit kan zetten en Ajax gemakkelijker een overtal achterin kan creëren.
Indirect leidt dit ook tot de 1-1 van Ajax. Bij de voorzet van Tadic zijn het Bergwijn en Bassey die bij de tweede paal opduiken, waardoor de bal teruggekopt kan worden. Davy Klaassen werkt de bal vervolgens via Mats Wieffer in het doel.
Feyenoord vanuit de omschakeling
Feyenoord zakt in de tweede helft iets meer terug. De intensieve speelwijze kost enorm veel kracht, waardoor het lastig is om dat negentig minuten vol te houden. De Rotterdammers kiezen er daarom in de tweede helft voor om Álvarez vrij te laten in de opbouw en hem in te laten dribbelen.
Feyenoord laat Alvarez vrij in de opbouw. Bron: ESPN
Dit leidt er meerdere keren toe dat Feyenoord de bal vanuit het middenblok verovert en vervolgens kan toeslaan in de omschakeling. Het team van Arne Slot is echter erg onzorgvuldig in het uitspelen van deze kansen, waardoor de Klassieker onbeslist eindigt.