Klassieker is voor Ajax: waarom Feyenoord weer niet in de buurt kwam

Door Evert van Zoelen

Advocaat begint met tactisch foefje
De start van Feyenoord is opvallend: Dick Advocaat kiest weliswaar voor dezelfde compacte formatie als in het uitduel met Ajax (1-0), maar Bryan Linssen staat op een andere positie. Hij begint links op het middenveld om daar Edson Álvarez af te dekken. João Teixeira vult juist de plek van rechtsbuiten in. Feyenoord zakt in tot de middenlijn om zo de linies kort elkaar te houden. Spits Róbert Bozeník probeert vooral Lisandro Martínez af te dekken, terwijl op het middenveld vanuit koppeltjes gespeeld wordt. Leroy Fer vangt Davy Klaassen op en Orkun Kökcü speelt vanuit Ryan Gravenberch.

Linssen dekt Alvarez af, Kökcü gaat door op Gravenberch. Bron: ESPN.

Het idee met de positie van Linssen is waarschijnlijk dat hij vanuit deze positie niet achter een back aan hoeft te rennen. Hij kan centraal in positie blijven staan en meteen bijsluiten bij Bozeník op het moment dat Feyenoord de bal verovert.

Timber en Rensch belangrijk in Ajax-opbouw
Doordat Bozeník vooral vanuit Martínez verdedigt, is Jurriën Timber de vrije speler in de opbouw van Ajax. Opvallend is dat Feyenoord er niet voor kiest om een middenvelder druk op hem te laten zetten wanneer hij de bal ontvangt. In de wedstrijd in de Johan Cruijff Arena eerder dit jaar werd dit wel steeds gedaan door Mark Diemers. Hierdoor is Timber vaak de vrije man aan de kant van Ajax. Enkele keren maakt hij daar optimaal gebruik van door het middenveld in te dribbelen.

Timber is de vrije speler in de opbouw van Ajax. Bron: ESPN.

Ook Devyne Rensch heeft met zijn positie een belangrijke rol in de opbouw van Ajax. De linksback kiest steeds aan de binnenkant van het veld positie. Aan de ene kant is hij in staat om vanuit deze positie weer loopacties naar de zijkant van het veld te maken. Aan de andere kant creëert hij op deze manier geregeld ruimte voor Gravenberch. Bij Feyenoord twijfelen Kökcü en Teixeira vaak wie van de twee met Rensch mee moet en wie uitstapt naar Gravenberch.

Rensch trekt Kökcü mee, waardoor Gravenberch vrijkomt. Bron: ESPN.

Feyenoord gokt op de crosspass
Wanneer Feyenoord aan de bal is proberen de Rotterdammers vooral met een hoge crosspass de opkomende back aan de andere kant van het veld te bereiken. Na twaalf minuten spelen komen de Rotterdammers zo zelfs bijna op voorsprong. Lutsharel Geertruida ontsnapt aan de aandacht van Dusan Tadic, waarna Teixeira de 1-0 op de schoen heeft maar over de bal heen maait.

Feyenoord opent naar de opkomende Geertruida. Bron: ESPN.

Wanneer de pass naar de back eruit wordt gehaald door Ajax, heeft Feyenoord moeite met het vinden van een vrije speler. Ajax dekt kort op de middenvelders van de Rotterdammers, waardoor Fer en Kökcü niet vrij weten te komen. Bozeník blinkt niet uit als aanspeelpunt, waardoor de centrale verdedigers van Feyenoord niet in staat zijn om een linie over te slaan. Wat volgt is vaak stroperig spel, waarbij de verdedigers van Feyenoord elkaar de bal toeschuiven totdat de druk van Ajax zo hoog wordt dat de bal maar lang geschoten wordt.

Toch weet Feyenoord verdedigend de kansen van Ajax redelijk te beperken, ook omdat de Amsterdammers zelf allesbehalve geconcentreerd aan de wedstrijd begonnen zijn. De Rotterdammers komen met een knullige eigen goal op achterstand, waarna Fer vlak voor rust dé kans krijgt op de gelijkmaker. Na een scrimmage waarop ze in de Engelse League Two jaloers zouden zijn, krijgt Álvarez de bal op zijn arm. Fer mist de strafschop echter, al begint het na rust wel met een man meer.

Beslissing in tweede helft
Aan het begin van de tweede helft heeft Feyenoord meer balbezit door de overtalsituatie. Kökcüzakt uit in de ruimte naast Eric Botteghin, zodat Geertruida hoger op het veld kan gaan staan. Ajax-trainer Erik ten Hag probeert dit op te vangen door met Mohammed Kudus een extra middenvelder te brengen.

Kökcü zakt uit en wordt gevolgd door Kudus. Bron: ESPN.

Hoewel Feyenoord meer de bal heeft, is van gevaar amper sprake. Net als in de eerste helft proberen de Rotterdammers vooral de backs te vinden. Wanneer deze afgedekt worden, oogt het elftal inspiratieloos.

Daarnaast is, zoals vaker dit seizoen, de organisatie tijdens het balbezit onvoldoende om eventuele counters van Ajax meteen af te stoppen. Wanneer Feyenoord de bal verliest staan er geen spelers klaar die meteen druk op de bal kunnen geven, waardoor Ajax steeds gevaarlijk kan worden op het moment dat het de bal wint. Uiteindelijk is het zo'n uitbraak die ervoor zorgt dat Tyrell Malacia in de één-tegen-één met Antony komt en zijn tweede gele kaart pakt.

Met twintig spelers op het veld, worden de ruimtes op het middenveld gigantisch. De structuur bij beide teams valt weg en de wedstrijd golft op en neer, waarbij het weer Ajax is dat aan het langste eind trekt. Eerst loopt Ridgeciano Haps de bal in eigen doel na een goede combinatie van Ajax over de linkerkant. Daarna verliest Fer de bal op het middenveld waarna Ajax de counter goed uitspeelt. En daardoor werd de Klassieker weer een prooi voor Ajax.

Evert van Zoelen is analist voor het YouTube-kanaal TheNextManager, heeft voor tactiekwebsites- en bladen als Spielverlagerung, TrainersMagazine en Futbol Netradince geschreven en kijkt voor VoetbalPrimeur naar belangrijke wedstrijden.