Klassieker in cijfers: Arenavrees in plaats van Kuipvrees, koploper tegen uitdager

Zestien wedstrijden gehad
Na het eerste 'Super January-weekend' en de midweekse speelronde die daar op volgde hebben zowel Ajax als Feyenoord zestien speelrondes gehad. De Amsterdammers gaan de onderlinge confrontatie met de eeuwige rivaal in met een voorsprong van drie punten: 38 om 35. Feyenoord verloor wel een wedstrijd minder dan Ajax. Alleen Vitesse was in staat om de brigade van trainer Dick Advocaat te kloppen.

Het doelsaldo is, zoals verwacht, ruim in het voordeel van Ajax. De formatie van Erik ten Hag kan een doelgemiddelde van +44 overleggen, terwijl Feyenoord op +20 blijft steken. Dat betekent dat de hoofdstedelingen hun concurrent uit Rotterdam naar alle waarschijnlijkheid onder zich houden. Alleen als de Stadionclub zondag met dertien goals verschil wint, passeert het Ajax op de ranglijst.

Om de cijfers van beide clubs zo eerlijk mogelijk weer te geven, worden in het volgende overzicht alleen de eerste veertien wedstrijden van het seizoen meegenomen. In de speelrondes daarna speelde Ajax tegen PSV en FC Twente en trof Feyenoord Sparta en PEC Zwolle. Aangezien dat tegenstanders van verschillend kaliber zijn en de eerste veertien opponenten voor beide clubs dezelfde waren, wordt alleen daar naar gekeken.

Ajax is kwetsbaar tegen de subtoppers
Allereerst is het goed om te vermelden dat Vitesse, FC Twente, FC Groningen en sc Heerenveen gezien hun positie op de ranglijst gezien worden als subtopper. Die clubs slaagden er in om het Ajax en ook Feyenoord bijzonder moeilijk te maken, getuige het aantal punten dat gemorst werd in wedstrijden tegen deze vier tegenstanders.

In de eerste veertien wedstrijden van het seizoen won Ajax drie keer niet. In twee van die gevallen ging het mis tegen een club die op dit moment in de top-acht van de Eredivisie staat: FC Twente (1-2) en FC Groningen (1-0) vierden na negentig minuten een overwinning op de Amsterdammers en snoepten ze daarmee zes punten af.

Het record van Feyenoord is in dat opzicht beter. Weliswaar won Vitesse op 20 december met 1-0 van Feyenoord en beëindigde het daarmee een lange ongeslagen reeks van de Stadionclub, maar verder pakte alleen FC Twente een punt tegen Advocaat en de zijnen (1-1). Feyenoord liet derhalve 'maar' vijf punten liggen tegen ploegen uit de huidige top-acht.

'De kleintjes' zitten Feyenoord dwars
De ploegen die negende of lager staan in de Eredivisie zijn voor de overzichtelijkheid in twee categorieën gezet. Sparta, FC Utrecht, PEC Zwolle, Fortuna Sittard en Heracles Almelo zijn hierna de middenmoters, terwijl RKC Waalwijk, VVV-Venlo, ADO Den Haag en FC Emmen de stempel 'laagvlieger' dragen.

De middenmoot en de laagvliegers konden Ajax geen moment bedreigen. Alle wedstrijden tegen ploegen die negende of lager werden gewonnen door de Amsterdammers, behalve de uitwedstrijd in Tilburg. Willem II, de huidige nummer zeventien van de Eredivisie, knokte zich naar een 1-1 gelijkspel tegen de matig acterende Ajacieden, waardoor Ajax in deze twee categorieën in totaal 'maar' twee puntjes weggeeft.

Hoe anders is dat bij Feyenoord. Middenmoters Sparta (1-1), FC Utrecht (1-1) en Heracles Almelo (0-0) wisten allen overeind te blijven tegen de club van Zuid, waardoor in die categorie maar liefst zes punten werden gemorst. Een enorm verschil met Ajax, dat daar niets liet liggen. Het 2-2 gelijkspel bij RKC zorgt ervoor dat de groep laagvliegers twee punten overhielden aan de krachtmetingen met Feyenoord. Dat is hetzelfde aantal als de aartsrivaal uit Amsterdam.

Kuipvrees speelt geen rol meer
In verliespunten stond Ajax na veertien wedstrijden op zeven en Feyenoord op dertien. Het is opmerkelijk om te zien dat veruit de meeste van de Rotterdamse verliespunten in eigen huis worden geleden. Waar een volle Kuip normaal gesproken garant staat voor een intimiderende sfeer voor de tegenstanders, lijkt het er nu op dat de bezoekers onbevangener kunnen spelen en vaker resultaat halen.

Vier van de zeven thuiswedstrijden in de Eredivisie werden gelijkgespeeld door Feyenoord, waardoor het acht punten uit handen moest geven. FC Twente, Sparta, FC Utrecht en Heracles gingen allemaal met een punt huiswaarts en dat staat in schril contrast met het track record van Ajax in de eigen Johan Cruijff Arena. De Amsterdammers verloren op eigen veld alleen van Twente en gaven daardoor drie punten weg. Daarnaast wist de club uit de havenstad in 2005 voor het laatst te winnen in het hol van de leeuw. Er lijkt dus meer sprake te zijn van Arenavrees dan van Kuipvrees.

Daar tegenover staat dat de ploeg van Advocaat het dit seizoen in uitwedstrijden net zo goed (of slecht) doet als Ajax. Beide ploegen verloren buitenshuis één keer en speelden één keer gelijk. Ajax werd pootje gelicht in de Euroborg en verspeelde de al eerder gememoreerde punten bij Willem II, terwijl Feyenoord onderuit ging in Arnhem tegen Vitesse en niet verder kwam dan 2-2 bij RKC.

Europese verplichtingen doen (nog) geen pijn
In de eerste seizoenshelft kwamen beide ploegen ook in Europees verband uit. De competitiewedstrijden die daarop volgden gingen Ajax iets beter af dan Feyenoord, maar daarbij dient wel aangetekend te worden dat de Amsterdammers op dinsdag of woensdag speelden en hun rivaal uit de havenstad op donderdag in actie moest komen. Daardoor hadden zij in sommige gevallen een dag minder rust.

Ajax liet alleen de uitwedstrijd bij Liverpool in de Champions League (1-0 voor The Reds) opvolgen met een slecht resultaat in de Eredivisie. FC Twente won een paar dagen later in de Johan Cruijff Arena, terwijl Feyenoord drie continentale wedstrijden niet goed verteerd leek te hebben. Dat nadeel vervalt echter na de winterstop: Feyenoord is uitgeschakeld in Europees verband, waardoor het zich volledig op de competitie en het bekertoernooi kan richten. Voor Ajax staan er in februari twee zware wedstrijden tegen Lille op het programma…

De conclusies en de ranglijst
Dat Ajax met een voorsprong de Klassieker ingaat mag op basis van al het bovenstaande geen verrassing heten. Ondanks het gelijke spel tegen PSV op wedstrijddag vijftien en het feit dat Feyenoord daarvan profiteerde door van Sparta te winnen (2-0) kunnen de Ajacieden simpelweg betere cijfers overleggen. Dat had op de ranglijst een groter verschil kunnen en moeten betekenen, ware het niet dat de haast traditionele decemberdip roet in het eten gooide voor Ajax.

Daarnaast heeft Feyenoord bewezen een moeilijk te kloppen ploeg te zijn. Dat heeft er mede voor gezorgd dat het verschil voorafgaand aan de bekendste rivalenstrijd van Nederland maar drie punten is en dat de Rotterdammers nog altijd hoop koesteren op een zestiende landstitel. Zondag zullen we weten of die hoop terecht is. Om 16.45 staan ze tegenover elkaar: Ajax en Feyenoord.