Waarom Van Bommel nog veel werk te doen heeft voor return tegen FC Basel

Door Ruud Bijnen

De 1-0
Al na een kleine dertig seconden ging er het een en ander mis bij PSV. Nagenoeg alle principes van georganiseerd verdedigen werden overtreden. Waar PSV tegen drie spitsen stond, besloot Michal Sadilek op vijfenveertig meter van het doel door te dekken op de opkomende Joël Veltman. In plaats van de linksback had een middenvelder druk kunnen geven op de bal, bijvoorbeeld Jorrit Hendrix. Dat was de enige juiste oplossing geweest. Op deze afstand van het doel pressie geven is zelfs niet direct noodzakelijk. Waarschijnlijk had Sadilek de woorden 'inzet' en 'instelling' onthouden van de speech van Van Bommel voorafgaand aan de wedstrijd. Hij besloot daarom direct volle bak druk te zetten op de opkomende Ajax-back. 

Ruimte weggeven met spelers als Dusan Tadic en Donny van de Beek in de buurt is over het algemeen echter niet verstandig. Zij zien de ruimte en pakken die ook direct. De nummer tien van Ajax zocht direct de zone in de rug van Sadilek. Debutant Olivier Boscagli kon weinig anders doen dan Tadic volgen, ook omdat Hendrix dat naliet. Derrick Luckassen had misschien naar binnen kunnen komen op de vervolgens vrijkomende Van de Beek, maar Denzel Dumfries was nog niet begonnen met kantelen en stond veel te ver weg om de eventueel achtergelaten Kasper Dolberg over te nemen. Het was de spits van Ajax die vervolgens binnen vijfendertig seconden vogelvrij de 1-0 binnen kon tikken.

Sadilek dekt door op Veltman. Boscagli volgt Tadic naar de buitenkant waardoor Van de Beek vrijkomt en ingespeeld wordt door Veltman. Het had nog gecorrigeerd kunnen worden als Dumfries veel verder was meegekanteld. Ideaal gezien had het volgens de blauwe pijlen verlopen. Hendrix geeft dan druk op Veltman, Sadilek houdt zijn positie aan en ook Boscagli kan dan zijn positie houden. Tadic en Van de Beek komen dan niet vrij.

Identiek verdedigen
We zijn nog geen drie minuten verder en het wordt duidelijk dat de defensieve organisatie bij de 1-0 geen incident was. Aan de andere kant gebeurde namelijk exact hetzelfde. Dumfries dekte door op Sergino Dest en ditmaal ging Quincy Promes de ruimte achter Dumfries in. Luckassen besloot te corrigeren en volgde de linksbuiten van de Amsterdammers. De passing mislukte, maar anders had Van de Beek opnieuw kunnen profiteren van de ruimte in het centrum. Sadilek was nog te ver weg om Dolberg te kunnen overnemen van Boscagli en Hendrix liep nog achter van de Beek. Uiteindelijk schoof Dolberg de bal voorlangs vanuit buitenspelpositie, na een passje van Van de Beek. Ook hier geldt weer: als je zo ver van het doel druk wil zetten op de linksback van Ajax, laat het dan door een middenvelder doen zodat de verdediging georganiseerd kan blijven staan. Alle andere oplossingen brengen meer risico’s met zich mee.

Dumfries dekt door op de opgekomen Dest, die de bal niet geheel nauwkeurig doorspeelt op Promes. Hij zoekt de ruimte achter Dumfries. Luckassen is al onderweg het te corrigeren. Had Dest de bal even vastgehouden, dan was Van de Beek de ontstane ruimte in gegaan en had de situatie exact hetzelfde kunnen worden als bij de 1-0, maar dan in spiegelbeeld.

Dichtbij het doel
Na het uitvallen van Sam Lammers speelde PSV lange tijd met tien man. In die fase hielden de Eindhovenaren verdedigend prima stand. Er ontstond nog wel een grote kans voor Dest, die een kwartier voor tijd de buitenkant van de paal raakte. De bal was voorin aan de rechterkant bij Veltman die Razvan Marin vond met een kort pass naar binnen. Op dat moment lag er een groot gat tussen Boscagli en Sadilek, waar Van de Beek direct inliep. Hij trok de linker centrale verdediger van PSV mee naar buiten. Daardoor kwam Tadic in het centrum één tegen één te staan met Luckassen, die op hem doordekte. Het waren de Ajacieden Dolberg en Van de Beek die de ruimte voor Tadic weer verkleinden door allebei naar binnen te trekken in de ruimte achter Luckassen. Verstandig leek dat niet, omdat Tadic prima in de duels is. Doordat Dolberg naar binnen trok, ontstond er wel (nog meer) ruimte voor Dest. Gakpo leek de linksback uit het oog verloren. Tadic kreeg bij een tweede poging de bal bij Dest die na een schaar hard op de buitenkant paal schoot. In het centrum stond ondertussen Dolberg helemaal vrij, ook omdat Luckassen doordekte en Sadilek te laat of te weinig naar binnen kneep.

Marin bezorgt de bal bij Tadic, net op het moment dat Van de Beek de linker centrale verdediger van PSV mee naar buiten trekt. Tadic komt één tegen één te staan en Luckassen dekt op hem door. De twee diepste mensen van Ajax duiken direct de ontstane ruimte in. Dest ziet de voor hem geboden aanvallende mogelijkheid en loopt de diepte in.

Het moet gezegd worden dat er ook in de Ajax-verdediging positioneel nog een en ander te verbeteren viel. Met name PSV-aanvaller Donyell Malen legde een aantal zwaktes bloot en ook Hirving Lozano had daar een rol in. Zij zijn, net als Tadic en Van de Beek, spelers met oog voor de aanvallende ruimtes. Ajax heeft echter nog even om de puntjes op de i te zetten, terwijl PSV dinsdag een belangrijke test wacht in Zwitserland. Waarden als instelling en inzet, waar Van Bommel op wees na afloop van de wedstrijd, zijn uiteraard de basis. De PSV-staf mag de hand echter iets meer in eigen boezem steken en zal de beelden voor de Champions League-return tegen FC Basel goed moeten doornemen om dinsdag beter voor de dag te komen. De FC Basel-analist zal ongetwijfeld meegekeken hebben en zal weten waar de pijnpunten bij de Eindhovenaren liggen.

Ruud Bijnen is als voetbalanalist werkzaam voor Almere City, heeft onlangs master in coaching aan het Cruijff Institute behaald en kijkt voor VoetbalPrimeur naar belangrijke wedstrijden.