Waarom het aanvalsspel van PSV met Malen dynamischer is dan met De Jong

Door Ruud Bijnen

Luuk de Jong was vooral sterk in het positie kiezen voor het doel, het door de lucht verlengen van de ballen en in het koppend scoren. De tien centimeter kleinere Malen heeft andere kwaliteiten. In de eerste en direct belangrijke wedstrijd van het nieuwe seizoen werd duidelijk welke capaciteiten hij bezit, maar was ook te zien waar de jonge aanvaller zich nog kan ontwikkelen. Zijn startsnelheid en explosiviteit zijn een groot wapen, net als het ruimte maken voor spelers die vanuit het middenveld richting het doel bewegen. Malen maakte tegen Basel ook een aantal geweldige loopacties en liet zien ook voor het doel een aantal keren goed positie te kunnen kiezen. Als de bal aan de zijkant van het veld was en Lozano of Bruma trok naar binnen, was Malen echter nog aan het zoeken.

Loopacties bij opkomende mensen
Als er door de as een medespeler opkwam met de bal aan de voet, maakte (of behield) Malen daar altijd ruimte voor. Tegelijkertijd bleef hij opengedraaid staan naar het doel om zelf de bal te kunnen ontvangen. Daarmee maakt de twintigjarige PSV'er ook ruimte voor anderen om naar het centrum te bewegen, vanaf de buitenkant of vanuit het middenveld. Zeker als de man mét bal nog wat verder weg is, ontstaat daardoor ruimte voor iemand die naar het doel de bal kan aannemen. Malen zorgde er tegen Basel zelf voor dat hij opengedraaid naar het doel toe naar binnen kon snijden.

Malen (onderstreept) maakt eerst ruimte voor de opkomende Bruma. Maar doordat hij naar buiten beweegt, neemt hij ook een tegenstander mee. Daardoor ontstaat er meer ruimte voor de naar binnen trekkende Lozano. Bruma passt de bal op de Mexicaan en direct kruist Malen achter Lozano langs ter ondersteuning van Lozano richting doel.

Doelgerichte loopacties
Het waren er nog niet zo veel, maar een enkele keer werd zichtbaar dat Malen met zijn explosiviteit en drive richting doel voor gevaar zorgde. Tegenstanders moeten dus altijd beducht zijn voor de ruimte achter de defensie als Malen tussen de spitsen staat, zeker als de backs doordekken. Hij was tegen Basel duidelijk zoekend naar de ruimte aan de buitenkant, schuin achter de centrale verdedigers. Op zichzelf zijn deze loopacties vaak niet erg doelgericht, maar als de aansluiting vanuit het middenveld of de buitenspeler aan de contrakant er is, wordt het direct wel gevaarlijk.

Malen zoekt de ruimte in de rug van zijn tegenstanders naar de buitenkant gericht. Bruma verzorgt de pass, maar helaas is deze te hard en belandt de bal direct bij de keeper. Is de bal wél goed en Bergwijn en Lozano anticiperen goed en kiezen slim positie, dan ontstaat er direct groot gevaar. Lozano en Bergwijn komen dan het strafschopgebied ingesneld met allebei slechts één directe tegenstander.

Verbeterpuntje
Waar Malen vooral nog wat kan leren van voorganger De Jong is het positie kiezen voor het doel als de bal aan de zijkant is. Zowel Bruma als Lozano is een behendige speler die graag de tegenstander opzoekt en naar binnen komt. Als ze dat doen, dan is het zaak hen daar de ruimte voor te geven. Trekt Malen naar hen toe, dan trekt hij ook tenminste één tegenstander die kant op en wordt het voor de dribbelaars te druk. In deze gevallen kan de spits beter positie kiezen achter de centrale verdediger die het verste weg is van de bal en liefst nog iets voorbij de tweede paal. Trekken de spelers met de bal naar binnen, dan kunnen zij de bal altijd voor hem bij de tweede paal neerleggen. Daarnaast krijgen zij zelf meer ruimte om te schieten omdat de ruimtes automatisch groter worden.

Lozano trekt met de bal van buiten naar binnen en is zijn tegenstander zo goed als kwijt. Malen komt enigszins naar hem toe en wil de bal in de voeten hebben. Maar hij trekt daarmee beide tegenstanders voor hem naar zich toe en maakt daardoor de ruimte kleiner voor hen beiden. Als de nieuwe nummer 9 achter de centrale verdediger positie kiest, maakt hij de ruimte groter voor Lozano en wordt hij dichterbij het doel direct gevaarlijk bij een indraaiende voorzet.

Wel 'scherpte'
Bij de 2-2 in de 89e minuut stond Malen goed in de positie om te scoren. De indraaiende voorzet werd echter binnengeknikt door Sam Lammers. In de blessuretijd werd opnieuw duidelijk dat Malen op bepaalde momenten wel degelijk sterk is in het positie kiezen voor het doel. Hij was het die de ruimte indook in het vijfmetergebied en met een prachtige bal achter het standbeen doelman Jonas Omlin voor een derde keer kansloos liet.

Gutiérez heeft de corner kort genomen op Bergwijn. De middenvelder versnelt, krijgt de bal mee en speelt de bal hard voor het doel. Het moet gezegd dat Basel niet goed staat opgesteld, maar Malen maakt als een echte spits direct gebruik van de geboden ruimte: 3-2. 

Malen maakte een gedreven indruk en toonde aan dat hij duidelijk een ander type spits is dan de vertrokken Luuk de Jong. Het spel van de Eindhovenaren zal daardoor anders worden. Malen moet nog werken aan de samenwerking met de naar binnen komende buitenspelers. Maar met zijn explosiviteit, loopacties en positie kiezen bij opkomende spelers door de as, zullen mogelijk ook de nummer tien en de buitenspelers meer door hem in scoringspositie gebracht worden. De vraag is of hij dan ook een goede eindpass in huis heeft. Voor nu oogt het spel met Malen in de spits in ieder geval wat dynamischer. De jonge Malen zou zomaar een verrassend mooi seizoen kunnen draaien. Potentie genoeg.

Ruud Bijnen is als voetbalanalist werkzaam voor Almere City, heeft onlangs master in coaching aan het Cruijff Institute behaald en kijkt voor VoetbalPrimeur naar belangrijke wedstrijden.