Hoe 'dynamisch en onvoorspelbaar' Ajax ook na winter nog actief kan zijn in Europa

Door Koen Bloks

Dinamo schoot uit de startblokken met pressie vooruit met als resultaat een aantal hachelijke momenten voor doelman André Onana. De Amsterdammers gaan precies met zo’n situatie om zoals een trainer dat graag ziet: door voornamelijk met korte combinaties van achteruit onder de druk uit spelen ontstaat er twijfel en een daling van de intensiteit van pressie bij de tegenstander. Ajax had de controle daarmee al snel terug en kreeg de kans om dit ook snel te belonen: Dusan Tadic vergat de Ajacieden echter op voorsprong te schieten vanaf de strafschopstip. Ook aan andere mogelijkheden geen gebrek via voornamelijk Klaas-Jan Huntelaar. 

Aan de balzijde op de flank proberen een vleugelspeler en back richting achterlijn te combineren. Met veel spelers voor het doel creëert Ajax een gevaarlijke uitvalsbasis via de voorzet indien plan A niet lukt.

Bepaalde elementen, zoals het druk zetten en het spelen van een opbouw met korte passes voorwaarts, zijn een terugkerend patroon in de speelwijze van Ajax. De invulling van deze aspecten varieert per tegenstander. Dit kan een kracht zijn van de Amsterdammers, omdat het de zwaktes van een tegenstander analyseert en zelf minder voorspelbaar wordt. Een ander terugkerend aspect is de positionering in de meest aanvallende fase, met veel spelers voor de bal en het doel (zie foto 1). Maar ook de voorwaartse dynamiek behoort tot het sterke gedeelte van het aanvalspakket van de Ajacieden. Ten Hag bekijkt per tegenstander hoe hij deze pijn kan doen. Eerder koos hij voor combinaties door het centrum en diepte via Neres (Standard en Graz), maar tegen Dinamo ging hij voor meer dynamiek via de vleugelverdedigers en Donny van de Beek. De mogelijkheden zijn divers en daarmee onvoorspelbaar voor een tegenstander.

Ten Hag probeert zijn ploeg met veel (onvoorspelbare) dynamiek te laten spelen. Tegen Dinamo zijn het vooral de backs die de flanken bespelen, tegen Graz en Standard kwam de dynamiek vooral vanuit het centrum van de ploeg.

De pijnpunten van deze selectie lijken vooral in de transitie naar verdedigen te liggen. Ajax speelt met veel spelers voor de bal – dat is in strijd met de vijfsecondenregel – waardoor de aansluiting van het hele elftal van cruciaal belang is. In sommige fases vraagt de positionering van Ajax om meer ondersteuning in centrale zones op het veld, waar Lasse Schöne in grote ruimtes komt te spelen. Ook de wissel van zone- naar mandekking kan de ploeg tegen met name betere tegenstanders duur komen te staan. In foto 3 is goed te zien hoe Daley Blind zich in een situatie onnodig weg laat lokken van zijn centrale positie in de verdediging. Noussair Mazraoui treedt ternauwernood doeltreffend op (ondanks de buitenspelsituatie) om deze misrekening op te lossen. Een grootmacht in de groepsfase analyseert dit soort momenten en zal hier dankbaar gebruik van willen maken.

Daley Blind schat in dat de speler van Dinamo zijn directe tegenstander gaat bereiken. De bal gaat echter diep achter de laatste lijn, precies richting de zone die Blind zojuist verlaten heeft. Juist de positie van (dubbele) centrale verdediger wil een trainer bezet zien.

Tegenstanders die zich graag vastbijten in één directe tegenstander, komen tegen dit Ajax waarschijnlijk bedrogen uit. Met de enorme dynamiek en voetballende kwaliteiten zijn er talloze mogelijkheden om de tegenstander pijn te doen. Ware het niet dat veel ploegen in de Champions League op een hoger niveau verdedigen dan vooral Sturm Graz en Standard Luik, maar ook Dinamo Kiev, waardoor de Amsterdammers zich extra goed moeten wapenen tegen omschakel- en verdedigende momenten. Alleen dan liggen er mogelijkheden om ook na de winter nog in Europa actief te zijn.

De @LaptoptrainerNL kijkt voor VoetbalPrimeur naar de belangrijkste wedstrijden in binnen- en buitenland en probeert op een begrijpelijke wijze de theoretische kant van het voetbal te belichten.