Eén sleutelspeler: zo zorgde PSV ervoor dat Feyenoord geen kans maakte

Door Lars Visser

In de strijd om de Johan Cruijff Schaal gaven PSV en Feyenoord elkaar geen duimbreed toe, resulterend in een spectaculaire 4-4. Op zondag 22 december tussen 14.30 en 16.25 uur was het wel anders. PSV was Feyenoord in alle facetten de baas en liet zien waarom het al geruime tijd de terechte nummer één van de Eredivisie is.

Perisic en zijn half-space diepte loopacties
Omdat Johan Bakayoko niet fit genoeg was om te starten, koos trainer Peter Bosz voor Ivan Perisic. Daarmee koos hij voor betrouwbaarheid, maar tegen Feyenoord bracht de Kroatische routinier ook aanvallend vele voordelen met zich mee. Perisic beschikt namelijk over twee grote kwaliteiten: gevoel voor diepte en timing, en een fantastische voorzet. Deze factoren komen direct aan de oppervlakte bij de 1-0 van Noa Lang en 2-0 van Luuk de Jong.

Bij de 1-0 maakt Perisic handig gebruik van het doordekken door Hugo Bueno, waardoor hij in de diepte vrij kan komen. Opvallend is dat je gedurende de hele eerste helft overal op het veld diepteloopacties van Perisic ziet vanuit het middenveld. De rechtsbuiten maakt deze loopacties - samen met Ismael Saibari en Malik Tillman - vanuit allerlei posities, maar specifiek Perisic zoekt vaak de ruimtes tussen de back en de centrale verdediging op.

Dit wordt ook wel de half-space genoemd. De half-space is vaak waardevol, omdat het niet zo druk is als het centrum, maar tegelijkertijd dichter bij de goal is dan de vleugel. Dit is al het hele seizoen een van de zwaktes van Feyenoord: diepteloopacties vanuit de half-space. Het middenveld van Feyenoord, in combinatie met de verdediging, heeft moeite met het verdedigen van dit type loopacties. Dit bleek eerder al in wedstrijden tegen Red Bull Salzburg (1-3) en Ajax (0-2).

Eén van de vele diepte loopacties van Perisic in de half-space waar Feyenoord enorme problemen mee had. (Bron: ESPN)

Bij de 2-0 van De Jong wordt ook de verdedigende bereidheid van Perisic zichtbaar. Bij een moment waarop een omschakeling dreigt, sprint hij direct terug. Het bijkomende voordeel hiervan is dat hij daardoor meer ruimte krijgt, omdat de verdediging van Feyenoord verder naar achteren staat door het moment van balverlies. Vervolgens levert hij een fantastische voorzet af, die door een slimme loopactie van De Jong én door matig verdedigen van Bueno genadeloos wordt afgestraft. Ook op andere momenten levert Perisic goede voorzetten af.

De goede timing van de Jong zorgt er voor dat hij in deze situatie nog voor Bueno komt. Hij maakt eerst een vooractie alsof hij naar de tweede paal beweegt, maar gaat uiteindelijk naar de eerste paal waardoor hij Bueno aftroeft op de geweldige voorzet van Perisic. (Bron: ESPN)

Het starten met Perisic kan dus ook aanvallend enorme voordelen opleveren. Dit heeft bovendien te maken met de mismatch met Bueno. Bueno is verdedigend vaak niet intelligent genoeg om de loopacties van Perisic af te stoppen en heeft ook fysiek moeite met de duels. Tegelijkertijd verdedigt Perisic elke bal mee tot aan zijn eigen zestienmetergebied, waardoor Bueno zelf nauwelijks gevaarlijk kan worden. Uiteindelijk blijkt Perisic dus een win-winsituatie voor PSV: hij maakt optimaal gebruik van de zwaktes van Feyenoord én schakelt Bueno volledig uit.

Feyenoord komt niet onder de druk van PSV vandaan
PSV zet in deze wedstrijd druk vanuit een 4-4-2-systeem. Tillman komt naast De Jong te staan, terwijl beide vleugelaanvallers van PSV iets verder inzakken. Antoni Milambo wordt, zodra hij aanspeelbaar is, opgevangen door Olivier Boscagli, waardoor PSV achterin vaak 1-op-1 komt te staan. Er zijn twee manieren om onder deze druk van PSV uit te komen: vrij spelen via de nummer 6 of gebruikmaken van diepteloopacties.

De nummer 6 kan vrij komen door goed getimede loopacties, waarmee een overtal ontstaat tussen de twee aanvallers van PSV die druk zetten. In het eerste gedeelte van de wedstrijd komt Ramiz Zerrouki regelmatig in deze positie terecht, maar het wordt al snel duidelijk dat hij niet in staat is om optimaal gebruik te maken van de geboden ruimtes. Enerzijds is zijn handelingssnelheid vaak te laag, waardoor momenten waarop hij wel vrij kwam onbenut bleven. Anderzijds gebruikte hij deze ruimtes ook simpelweg te weinig.

Een moment dat Zerrouki de bal tussen de twee spitsen van PSV kan ontvangen, en hij twee passopties vooruit heeft. uiteindelijk kiest hij ervoor om de bal achteruit te spelen, omdat hij te lang wacht. Dit is de kern van het probleem dat Feyenoord niet onder de druk uit kwam. (Bron: ESPN).

Dit viel ook op bij trainer Brian Priske, die er vrij snel voor koos om te schuiven in de opbouw en Quinten Timber op die positie naast Zerrouki te plaatsen. Dankzij het gedurfde doordekken van Boscagli en Jerdy Schouten wist PSV dit echter direct op te vangen, waardoor de spelers van Feyenoord onder druk bleven staan. Ook met deze aanpassing slaagde Feyenoord er niet in om onder de druk van PSV vandaan te komen.

De andere manier om kansen te creëren tegen PSV is via diepteloopacties, maar ook daar ontbreekt het bij Feyenoord aan. In de basiself van de Rotterdammers zitten nauwelijks spelers die gebruikmaken van de ruimtes die PSV achterlaat. Zowel Anis Hadj Moussa als Igor Paixão ontvangt de bal liever in de voeten, waardoor er veel fysieke 1-op-1-duels ontstaan bij lange ballen. Deze duels zijn vaak eenvoudig te winnen voor de verdedigers van PSV. En zelfs als Feyenoord een duel wint, staan de spelers dusdanig ver uit elkaar dat er geen direct gevaar uit voortvloeit.

De kans voor Milambo die ontstaat uit een diepte loopactie uit de rug van Tillman, terwijl Boscagli en Flamingo zijn weggetrokken uit het centrum. Opvallend is dat Paixão hetzelfde gat heeft, maar geen aanstalte maakt om hier gebruik van te maken. (Bron: ESPN).

Tegelijkertijd verdienen de spelers van PSV complimenten voor hun sterke loopacties. Alleen Milambo maakt incidenteel gebruik van de geboden ruimtes, zoals bij de gigantische kans die hij uiteindelijk niet weet af te maken. Dit zijn enkele van de weinige momenten waarop Feyenoord had kunnen profiteren. Echter, door enerzijds pech in de afronding en anderzijds een gebrek aan doortastendheid, leidt dit niet tot doelpunten.

Opvallend is bovendien dat Priske gedurende de wedstrijd bleef vasthouden aan Hadj Moussa in plaats van Ibrahim Osman, die wél de gewenste diepteloopacties maakt. Osman was bijvoorbeeld in de wedstrijd tegen Ajax een enorme plaag voor de tegenstander door zijn loopacties. Tegen PSV viel hij in.

PSV voetbalt met speels gemak onder de druk van Feyenoord uit
Feyenoord zet, net als PSV, in de meeste wedstrijden druk vanuit een 4-4-2-systeem. Priske gooit dat echter overboord in Eindhoven. Deze aanpassing lijkt voort te komen uit angst voor de dynamiek op het middenveld van PSV. Priske kiest ervoor om met Santiago Giménez en Paixão druk te zetten op het centrum van PSV, terwijl Bueno moet doordekken richting Richard Ledezma zodra de PSV'er de bal ontvangt. Toch slaagt dit plan niet, voornamelijk omdat de ruimtes te groot zijn.

De afstand die Bueno moet overbruggen is vaak zo groot dat Ledezma al te veel tijd krijgt aan de bal om een oplossing te bedenken en onder de druk uit te komen. Bovendien heeft doelman Walter Benítez vaak zoveel tijd aan de bal dat er vanzelf iemand uit de dekking vrijloopt en het druk zetten van Feyenoord weer mislukt. Dit terwijl Benítez aan de bal wel zwaktes heeft als hij onder druk gezet wordt, zoals ook zichtbaar werd bij de 3-2 van Ajax tegen PSV.

5. Eén van de momenten dat Feyenoord wel in de juiste posities staat om druk te geven, maar er niemand doorstapt naar Benìtez waardoor die alsnog alle ruimte krijgt om op te bouwen. (Bron: ESPN)

Rond de dertigste minuut besluit Priske alsnog terug te schakelen naar zijn vaste patroon, het 4-4-2-systeem. Milambo gaat naast Giménez druk zetten, terwijl beide vleugelaanvallers terugzakken tot aan het middenveld. Met name dankzij het gedurfde doorstappen van Hancko in de richting van Saibari of Tillman, krijgt Feyenoord langzaamaan iets meer grip op het spel en meer balbezit. PSV slaagt er namelijk ook niet gemakkelijk om in onder deze druk uit te komen. Dit patroon houdt aan totdat Tillman de 3-0 maakt, waarna Feyenoord al het geloof in een goede afloop verliest, en het momentum langzaamaan verdwijnt.

Het druk zetten van Feyenoord in beeld na de 30e minuut. Waarbij Hancko doordekt op Tillman. Gimenez en Milambo nemen Flamingo en Boscagli voor hun rekening. (Bron:ESPN).

Conclusie
In deze wedstrijd werd overduidelijk dat PSV de sterkere ploeg is en dat Bosz het beste plan had om de tegenstander te bestrijden. Met name de keuze om Perisic in te zetten om Bueno af te stoppen, terwijl tegelijkertijd gebruik werd gemaakt van de zwaktes van Feyenoord, pakte uitstekend uit. Feyenoord bleek onmachtig om onder de druk van PSV uit te komen en slaagde er bovendien niet in om zelf druk te zetten op de tegenstander. Voor Priske is er in de winterstop werk aan de winkel. Bosz kan met volle teugen genieten van zijn skivakantie.