Exit van De Jong: teruglopend eigen vermogen, transfermissers en weinig progressie

De Jong wordt naar verluidt hoofdverantwoordelijk gehouden voor het niet verkopen van zowel Cody Gakpo als Ibrahim Sangaré, al zouden er intern al langer problemen zijn. Daarbij zou er te weinig progressie zijn geboekt op sportief vlak. Zo werd onder De Jong geen enkele keer de groepsfase van de Champions League behaald.

Seizoen 2018/2019
Op 16 mei 2018 werd De Jong aangesteld als technisch directeur. PSV was net landskampioen geworden en maakte zich op voor een Champions League-seizoen. Aan De Jong de taak om een Champions League-waardig elftal te formeren. In zijn debuutzomer gaf PSV meer uit dan dat er binnenkwam: 21,25 miljoen euro tegenover 17,55 miljoen euro. Voor Érick Gutiérrez werd zes miljoen euro betaald, terwijl ook voor Denzel Dumfries diep in de buidel werd getast. Angeliño kon voor het aantrekkelijke bedrag van 5,5 miljoen euro worden aangetrokken. Mét een terugkoopclausule, anders zou hij voor PSV niet haalbaar zijn geweest. Ook Ryan Thomas en Aziz Behich kwamen naar Eindhoven, net als Nick Viergever, Lars Unnerstall en Trent Sainsbury (transfervrij).

Santiago Arias, Joshua Brenet en Albert Gudmundsson vertrokken permanent uit Eindhoven. Van de aanwinsten wisten alleen Dumfries en Angeliño hun stempel direct te drukken. In een groep met FC Barcelona, Tottenham Hotspur en Internazionale eindigde PSV met twee punten onderaan, waardoor het Europese seizoen voor de winterstop ten einde kwam.

Nog voor het seizoen begon was De Jong ook betrokken bij een trainerswissel. Mark van Bommel nam het stokje over van Phillip Cocu. Onder zijn leiding moest PSV gedurende het gehele seizoen zijn meerdere erkennen in Ajax, dat kampioen van Nederland werd.

Seizoen 2019/2020
Hoewel er niets tastbaars werd overgehouden aan het voorgaande seizoen, hadden PSV-spelers zich wel geëtaleerd. De Jong verkocht Hirving Lozano voor een recordbedrag van 45 miljoen euro aan SSC Napoli, terwijl ook Steven Bergwijn, Luuk de Jong en Angeliño voor veel geld vertrokken (naar verluidt voor 55 miljoen euro). Daarnaast nam PSV afscheid van Gáston Pereiro, Behich, Kenneth Paal, Eloy Room en Sainsbury. In totaal kwam er ruim 105 miljoen euro binnen.

Bruma, Timo Baumgartl, Ritsu Doan, Olivier Boscagli, Konstantinos Mitroglou, Robbin Ruiter en Toni Lato vingen de vertrekken op. De Jong gaf in totaal 33 miljoen euro uit om het zevental te verwelkomen. Hoewel het economisch gezien een geslaagde zomer was, werden niet alle aanwinsten een succes. Geen van allen wist in het seizoen 2019/2020 te overtuigen bij PSV. Alleen voor Boscagli en in mindere mate Doan geldt dat hij uiteindelijk zijn draai heeft gevonden.

Dat PSV halverwege de competitie op de vierde plaats stond en in een Europa League-groep met LASK Linz, Sporting CP en Rosenborg BK uitgeschakeld werd, was het gevolg. Van Bommel, die onder meer met De Jong overhoop lag, moest het – mede vanwege het sportieve falen – bekopen met zijn ontslag. De Jong promoveerde Ernest Faber van hoofd jeugdopleiding tot interim-trainer tot het einde van het seizoen, dat wegens de coronacrisis voortijdig werd afgebroken.

Seizoen 2020/2021
In maart 2020 bereikten De Jong en consorten een akkoord met Roger Schmidt, die vanaf de start van het seizoen 2020/2021 zou beginnen in Eindhoven. Tijdens de eerste transferzomer van Kapitel Schmidt gaf PSV wederom meer uit dan er binnenkwam. Voor Philipp Max, Ibrahim Sangaré en Vincent Müller werd gezamenlijk 15,2 miljoen euro betaald, terwijl Sam Lammers, Jeroen Zoet en Ruiter voor bij elkaar 9,2 miljoen euro vertrokken. Mede – of vooral – dankzij Schmidt, kwamen Eran Zahavi en Mario Götze transfervrij naar PSV.

Max, Zahavi, Sangaré en Götze werden ingepast in het vollgasfussball van Schmidt, al liep het niet vanaf de start gesmeerd. Toch boekte PSV binnen de lijnen progressie ten opzichte van het vorige seizoen. In de Europa League eindigden de Eindhovenaren eerste in een groep met Granada, PAOK Saloniki en Omonia Nicosia. Olympiakos was in de daaropvolgende ronde een maatje te groot voor PSV. Onder meer De Jong kreeg daar terecht de credits voor.

In de Eredivisie en KNVB Beker bleek PSV niet bij machte het Ajax lastig te maken. Hoewel de positie van De Jong een jaar eerder meer onder druk stond, pakte PSV voor het derde achtereenvolgende seizoen geen enkele prijs. Een teken dat het anders moest.

Seizoen 2021/2022
De voorbereiding op het volgende seizoen verliep naar behoren. Met het winnen van de Johan Cruijff Schaal, na een eclatante 4-0 zege op Ajax, was het eerste sportieve succes van De Jong als td een feit. Het sportieve succes werd overschaduwd door de heisa omtrent Mohamed Ihattaren, die uiteindelijk voor een kleine twee miljoen aan Juventus werd verkocht.

De Jong wist voor Donyell Malen, Denzel Dumfries en Pablo Rosario gezamenlijk een kleine vijftig miljoen te vangen. In totaal kwam er in de zomer 53 miljoen euro binnen. Inkomend werd de hand op de knip gehouden. Joël Drommel, André Ramalho en Carlos Vinícius kwamen voor bij elkaar 8,5 miljoen. Marco van Ginkel, Phillipp Mwene en Davy Pröpper kwamen transfervrij naar Eindhoven. In de winter deed De Jong een uitstekende zet door Feyenoord af te troeven en Joey Veerman naar PSV te halen. Hij schakelde snel nadat Pröpper bekendmaakte te stoppen met voetballen.

Met dit elftal kon PSV zich voor het eerst in jaren weer serieus met Ajax meten en dat was in zekere zin een verdienste van De Jong. Tot speelronde twintig was PSV koploper van de Eredivisie. Ajax ging uiteindelijk met het landskampioenschap aan de haal, al rekende de ploeg van Schmidt in de KNVB Bekerfinale wel af met de Amsterdammers (2-1). Europees ging het in de laatste speelronde van de groepsfase mis, waardoor PSV voor de winterstop al klaar was in Europa.

Seizoen 2022/2023
Schmidt vertrok naar Benfica en De Jong en Marcel Brands, de nieuwe algemeen directeur, wisten Ruud van Nistelrooij te overtuigen hoofdtrainer te worden. Voor binnen de lijnen sloot De Jong een uitstekende deal met Paris Saint-Germain, door Xavi Simons transfervrij over te nemen. Daarnaast haalde hij Luuk de Jong terug, wist hij groeibriljant Sávio te huren van de City Group en legde hij Walter Benítez vast.

Ook Guus Til, Anwar El Ghazi, Boy Waterman, Jarrad Branthwaite en Ki-Jana Hoever kwamen, waarvan alleen laatstgenoemde tot dusver een misser lijkt. Een uitstekende oogst, wetende dat De Jong 8,5 miljoen euro wist te krijgen voor Ritsu Doan en anderhalf miljoen euro voor Michal Sadílek. Ook Mario Götze verliet PSV na twee seizoenen.

In zijn vier jaar als technisch directeur was De Jong de voorbije zomer zonder twijfel het meest doortastend. Toch ging het uitgerekend nu mis. Brands stelt dat de raad van commissarissen het vertrouwen in De Jong was verloren, al had de directie op dezelfde voet door willen gaan. De Jong zou niet kunnen leven met het feit dat er geen vertrouwen meer was, waardoor hij zelf besloot op te stappen.

De woorden van Brands zijn in strijd met berichtgeving uit de media. De Jong zou worden verweten te weinig sportieve progressie te hebben gemaakt, terwijl hij ook hoofdverantwoordelijk wordt gehouden voor het niet verkopen van zowel Cody Gakpo als Ibrahim Sangaré.

Conclusie
Hoewel veel in de voetballerij afhankelijk is van een balletje binnenkant paal of niet, staat vast dat de uitblijvende voortgang De Jong fataal is geworden. Het halen van spelers als Bruma en Baumgartl, die aanzienlijk op de balans van de club drukten, is hem zwaar aangerekend. Daarbij is het eigen vermogen van PSV de afgelopen jaren teruggelopen naar ongeveer vijftien miljoen euro. Dat komt enerzijds door de coronacrisis, maar anderzijds ook door flinke afschrijvingen op spelers.

Maar: De Jong draaide zijn sterkste transferperiode op het moment dat het vertrouwen in hem een duikvlucht had genomen. Ook sportief had PSV het beter op de rit dan vier jaar geleden. Met twee keer winst in de strijd om de Johan Cruijff Schaal en een KNVB Beker in een jaar tijd, het terughalen van Luuk de Jong, de Simons-deal en het lef om Van Nistelrooij door te schuiven, kan De Jong met opgeheven hoofd vertrekken bij PSV.