Waarom 'gevaarlijkste man' Van de Beek onvervangbaar is bij Ajax

Door Ruud Bijnen

Van de Beek groeide afgelopen seizoen op 'tien' uit tot een voetballer die in balbezit veel in beweging en immer gevaarlijk is. Hij speelt kort achter de spits en is tussen de linies erg vaak aanspeelbaar. Hij lokt daardoor centrale verdedigers weg van de spits. Daarnaast vindt hij ook de ruimte in de laatste linie van de tegenstander, randje buitenspel of in de diepte. Door zijn loopacties in de diepte is hij een belangrijke spil in het verlengen van het veld in balbezit. Hij weet de ruimtes voor zijn medespelers te vergroten, doordat hij tegenstanders meelokt in de diepte. Tussen de linies ontstaat hierdoor meer ruimte. 

Het laatste Champions League-seizoen wist Van de Beek de bal regelmatig met de rug naar het doel tussen de verdedigers te ontvangen, direct door te draaien en te scoren. Even belangrijk is zijn neusje voor het aanvallend positie kiezen om het laatste tikje te kunnen geven bij teruggetrokken voorzetten vanaf de achterlijn. Alles opgeteld is Oranje-international een zeer complete, aanvallend ingestelde middenvelder die vrijwel onmisbaar lijkt in het huidige Ajax.

Multifunctionele aanvaller
Ook in een matige wedstrijd tegen APOEL Nicosia, waarbij in balbezit veel fout ging, wist van de Beek toch weer voor bijna al het Amsterdamse gevaar te zorgen. Of hij was er in ieder geval bij betrokken. Zijn aanvallende veelzijdigheid is groot. Alleen al in de eerste twaalf minuten al waren vier situaties te zien waarin hij zijn kwaliteiten etaleert.

- Oog voor de ruimte achter de in de bal komende spits (foto 1)
- Verbindingsspeler in de omschakeling naar aanval (foto 2)
- Positie kiezen bij de teruggetrokken voorzet als de spits er niet is (foto 3)
- Bij opnieuw ingebrachte ballen positie kiezen, contrakant in de rug van de verdediging (foto 4)

Verderop in de wedstrijd was nog zichtbaar dat zijn timing uitstekend is in het vragen van de bal en dat hij door vooracties te maken bijna altijd enkele meters extra ruimte voor zichzelf wist te creëren (Zie foto 5). De ruimte achter de APOEL-defensie, als deze verder van het doel speelde, wist hij feilloos te vinden. Hij herkende de momenten waarop hij kon gaan: als de bal vrij lag voor het goede been van een medespeler en als deze naar hem toegedraaid was, als hij zelf aan de andere kant van de as stond ten opzichte van de bal en zo met het gezicht naar het doel uit kon komen, of als er voldoende ruimte lag tussen verdediging en keeper. Dán maakte Van de Beek de loopactie op een plek die hem de meeste ruimte gaf: op maximale afstand van zijn tegenstanders (zie foto 6).

Foto 1: Daley Blind verstuurt een pass richting Dusan Tadic, die in de bal komt. Daardoor ontstaat er ruimte achter de Serviër. Deze wordt direct belopen door de zojuist gestarte Van de Beek. De bal wordt door Van de Beek uiteindelijk niet goed gecontroleerd.

Foto 2: Vanuit de omschakeling naar balbezit weet Van de Beek opnieuw de ruimte te vinden op het middenveld en de bal net voor de inlopende tegenstander weg te tikken. Hij heeft vervolgens tijd en ruimte om de voorzet te geven met links. Deze is helaas te scherp en belandt in de handen van de keeper.

Foto 3: De uitgeweken Tadic komt over links op. Van de Beek weet opnieuw feilloos de ruimte te vinden in de spits, neemt daarmee de nummer 9-positie over en zou de bal voor het intikken hebben als Tadic de bal voor had gekregen.

Foto 4: De bal is zojuist door de Cypriotische verdediging weggewerkt. Blind komt inlopen om te schieten. De betere optie, Van de Beek die in de rug van al zijn tegenstanders staat, wordt over het hoofd gezien. Geeft Blind een balletje schuin naar rechts, dan ontstaat er een grote kans voor Van de Beek.

Foto 5: In de 38ste minuut maakt Van de Beek zijn mooiste actie. Tadic komt op links in de bal. Van de Beek maakt eerst een loopactie om de bal in de diepte te vragen, maar houdt vervolgens even in. Het geeft hem een meter of drie ruimte ten opzichte van zijn tegenstander. Dat doet hij allemaal goed getimed, precies op het moment dat Tadic de bal op hem kan geven in de breedte. Als Van de Beek de bal ontvangt, draait hij met zijn rug naar de tegenstander toe om de bal direct doordraaiend mee te kunnen nemen naar het centrum van het strafschopgebied. Het duurt net even te lang voordat hij schiet, waardoor de naar binnen gekomen Joãozinho het schot kan blokken.

Foto 6: Van de Beek weet de ruimte achter de verdediging ook te bespelen als het spel wat verder van het doel af is. Hier start hij opnieuw goed getimed en exact midden tussen zijn tegenstanders in de diepte en wordt hij op maat bediend door Joël Veltman. De aanname is echter niet perfect en de inzet die volgt gaat over het doel.

Onmisbaar
Van de Beek is ogenschijnlijk een onmisbare speler voor Ajax door zijn aanvallende veelzijdigheid. De nummer 10-positie is hem op het lijf geschreven. Ongeacht de kwaliteit die het team brengt, is hij altijd op zoek naar de ruimte en deze weet hij ook te vinden. Zijn kijkgedrag stelt hem daartoe in staat. Hij ziet het, herkent het en weet zo te timen dat hij in posities komt die hem in staat stellen te scoren of de assist te verzorgen. Het is voor Ajax te hopen dat hij (fit) blijft. Haal Van de Beek weg en het zal lastig zijn iemand te vinden die de nummer 10 positie zó goed weet in te vullen. Zélfs in slechte wedstrijden.

Ruud Bijnen is als voetbalanalist werkzaam voor Almere City, heeft onlangs master in coaching aan het Cruijff Institute behaald en kijkt voor VoetbalPrimeur naar belangrijke wedstrijden.