De vier zaken die Ten Hag aan moet gaan pakken bij Manchester United

Door Evert van Zoelen

Probleempunt 1: Het collectief drukzetten
Het is een tekenend moment voor Manchester United en nog tekenender is dat het zich al in de vierde minuut van de wedstrijd al voordoet: Arsenal bouwt achterin op, Cristiano Ronaldo en Bruno Fernandes manen iedereen om mee druk te zetten, maar dit gebeurt vervolgens niet. Daardoor kan Arsenal simpel onder de druk van United uit spelen.

Ronaldo en Fernandes manen de rest van het elftal om mee te doen tijdens het drukzetten. Bron Ziggo Sport.

Gedurende de wedstrijd stapelen dit soort momenten zich op waarbij Arsenal onder de druk van United uit weet te spelen. De ene keer gebeurt dit door uitzonderlijk goed positiespel, vaker komt dit door miscommunicatie aan de kant van Manchester.

Onder de huidige manager Ralf Rangnick verdedigt United vanuit een 4-4-2 formatie. Spitsen Fernandes en Ronaldo willen het liefst vooruit druk zetten en worden hierin vaak gevolgd door vleugelspelers Jadon Sancho en Anthony Elanga. De middenvelders Nemanja Matic en Scott McTominay hebben echter de neiging om samen met de verdedigers naar achter toe te lopen. Regelmatig gebeurt het dus dat de voorste vier à vijf spelers van United hoog druk zetten op de opbouw van Arsenal, waarna er niet van achteruit wordt doorgestapt. Dit leidt tot grote ruimtes op het middenveld, waarin Arsenal constant een vrije speler kan vinden.

United zet hoog druk op de opbouw van Arsenal. Er stapt echter niemand van achteruit door op Martin Odegaard, waarna Aaron Ramsdale hem kan inspelen. Bron: Ziggo Sport.

Ronaldo wil hoog drukzetten en verwacht dat een middenvelder doorstapt. McTominay blijft echter in positie en verwacht dat Ronaldo de weg door het centrum afschermt. Bron: Ziggo Sport.

Zaak voor Ten Hag dus om het elftal weer als een collectief te laten denken. Er zijn ploegen die prijzen pakken door hoog druk te zetten en er zijn ploegen die prijzen pakken door collectief in te zakken: maar ploegen waarvan de helft van het elftal vooruit stapt en de andere helft achteruit loopt, gaan altijd kopje onder.

Probleempunt 2: De veldbezetting
Wanneer men Ajax onder leiding van Ten Hag ziet spelen, valt het op hoeveel spelers er in het centrum van het veld gepositioneerd staan. Meestal is het alleen óf de back óf de buitenspeler die het veld breed houdt, de rest van het elftal positioneert zich in de as. Een tweede herkenbaar punt daarbij is dat Ajax veel spelers tussen het middenveld en de verdediging van de tegenpartij heeft staan. Op die manier dwingen de Amsterdammers de tegenstander tot keuzes, terwijl de opbouwers zo verschillende opties hebben om in te spelen.

Vergelijk dat met Manchester United en je ziet een wereld van verschil. Zowel de backs als de buitenspelers blijven breed staan. Middenvelders Matic en McTominay staan vrij laag, terwijl Fernandes geregeld richting de zijkanten van het veld zwerft. Wat overblijft, is een groot gapend gat op het middenveld en dat dwingt de opbouwers van United om te snel lang te spelen.

United heeft een grote ruimte in het centrum waar geen spelers staan. Hierdoor is het lastig voor de spelers om van achteruit iemand te bereiken. Bron: Ziggo Sport.

United heeft geen bezetting tussen de linies. Beide buitenspelers staan tegen de zijlijn en de middenvelders staan te laag. Bron: Ziggo Sport.

Probleempunt 3: Geen overtal in de opbouw
Ten Hag laat Ajax altijd vanuit een overtalsituatie opbouwen. In de beginjaren is het Frenkie de Jong die steeds uitzakt naast de centrale verdedigers, later is dit Ryan Gravenberch of komt Daley Blind als linksback naar het centrum toe. Op deze manier kan Ajax van achteruit een vrije speler vinden die het spel vervolgens naar voren toe kan verplaatsen.

Bij het huidige United is dit niet het geval. In de wedstrijd tegen Arsenal komen beide centrale verdedigers, Raphaël Varane en Victor Lindelöf, constant één op één te staan tegen twee drukzettende spelers van Arsenal. United heeft hierdoor niet de mogelijkheid om van achteruit een vrije speler te vinden, waardoor de bal al snel lang wordt gespeeld of richting de zijkant wordt gedwongen.

De centrale verdedigers van United worden beide onder druk gezet waardoor Arsenal de bal al snel richting de zijkant weet te forceren. Bron: Ziggo Sport.

Probleempunt 4: Opbouwen via de back
Eén van de stokpaardjes van Johan Cruijff: betrek de backs niet bij de opbouw. Zo schreef hij in 2014 in zijn column voor De Telegraaf: 'Te beginnen met de opbouw via de backs. Dat is echt een basisfout. Een back doet mee met de aanval, maar niet met de opbouw.'

Er zijn meerdere redenen om je back niet bij de eerste fase van de opbouw te willen betrekken. Zo zijn de backs beperkt in hun keuzes doordat ze tegen de zijlijn aan staan, zijn ze gemakkelijk vast te zetten door de tegenstander en zijn ze opbouwend vaak niet de beste spelers van het elftal. De 'nieuwe' generatie Nederlandse trainers, zoals Ten Hag en Arne Slot, kiest er dan ook bijna niet door om via een lage back aan de zijkant van het veld op te bouwen. De backs gaan hoog staan om ruimte te maken voor een uitzakkende middenvelder of bouwen op vanuit een veel centralere positie. Denk bijvoorbeeld aan Noussair Mazraoui en Lutsharel Geertruida, die vaak naar het centrum trekken.

Doordat United een matige veldbezetting heeft en opbouwt zonder overtal, wordt de bal vaak al in de eerste fase van de opbouw naar de zijkant van het veld gedwongen. Hierdoor zijn het de backs Alex Telles en Diogo Dalot die de opbouw moeten vormgeven. Zij worden aan de zijlijn makkelijk vastgezet. De enige resterende optie is een voorwaartse bal op de buitenspeler, die in de bal komt terwijl er een verdediger in zijn nek zit. Niet voor niets dus dat veel aanvallen van United al eindigen voordat ze begonnen zijn.

United bouwt op via de back terwijl er geen opties in het middenveld zijn. Bron: Ziggo Sport.

United bouwt op via de back. De enige keuze die deze heeft is een verticale pass op de buitenspeler, die onder druk staat. Bron: Ziggo Sport.