Het tussenrapport van Ajax: meesterlijk in Europa, futloos in de Eredivisie

De transferzomer: toch geen vertrekkers
Het ging in juli en augustus in Amsterdam eigenlijk vooral over de spelers die zouden vertrekken, maar dat niet deden. Zo stonden David Neres, Nicolás Tagliafico en Andre Onana op de nominatie om de deur van de Johan Cruijff Arena achter zich dicht te trekken: op 1 september stonden ze echter alle drie nog in de hoofdstad onder contract. Omdat er wel gerekend werd op het vertrek van tenminste één van die drie spelers, heeft Ajax nu een bomvolle selectie.

Directeur voetbalzaken Marc Overmars haalde namelijk vier spelers naar Amsterdam. Remko Pasveer en Jay Gorter moesten de afwezigheid van Onana opvangen, Mohamed Daramy was een extra aanvulling op het offensieve bestand en met Steven Berghuis werd de sterspeler van Feyenoord weggeplukt. Die laatste transfer was hét verhaal van de afgelopen zomer en leverde de hoofdrolspeler zelf de nodige ellende en onrust op.

Het hoogtepunt: Champions League-overwintering al binnen
Er zijn vier wedstrijden die voor het predikaat 'hoogtepunt tot nu toe' in aanmerking komen. Drie van die vier duels werden in de Champions League gespeeld: de 1-5 uitoverwinning bij Sporting Clube de Portugal, de riante thuiszege op Borussia Dortmund (4-0) óf de met 1-3 gewonnen veldslag in het Westfalenstadion tegen datzelfde Dortmund, waar de overwintering in het miljardenbal al werd veiliggesteld. Dat laatste feit is eigenlijk het echte Ajax-hoogtepunt tot dusver.

In de competitie is Ajax lang niet zo onaantastbaar als op de Europese velden, maar toch is er één specifieke ontmoeting die de Amsterdamse burger moed zal geven. PSV werd namelijk in de Arena met 5-0 vernederd en op dat moment leek niemand in Nederland en in Europa Ajax een strobreed in de weg te kunnen leggen. De route richting het kampioenschap lag open en kenners riepen zelfs dat een Champions League-zege tot de mogelijkheden behoort.

Het dieptepunt: motivatieproblemen tegen de kleintjes
Maar hoe kan het dat je de ene week geen spaan heel laat van PSV en Borussia Dortmund en de andere week niet verder komt dan 0-0 tegen Heracles Almelo en Go Ahead Eagles? Natuurlijk moet je dan de credits geven aan respectievelijk Frank Wormuth en Kees van Wonderen, de trainers van beide clubs. Zij dachten een tactiek uit waarmee Ajax bestreden kon worden, maar gaven na afloop ook ruiterlijk toe dat ze kansloos waren geweest als de Amsterdammers een goede dag hadden gehad.

Dat de formatie van Erik ten Hag dat nooit heeft tegen een 'kleine' ploeg uit de Eredivisie, is puur en alleen een mentale kwestie. De oefenmeester geeft dat zelf vaker aan door te zeggen dat zijn spelers zo nu en dan 'niet aan staan'. Middenvelder Ryan Gravenberch gaf in een interview toe dat hij het moeilijker vindt om zich op te laten voor een competitiewedstrijd dan voor een duel in de Champions League. Als Ajax kampioen wil worden, moet die instelling snel veranderen.

De uitblinkers: Braziliaanse samba, Mexicaanse grinta en een koele kikker achterin
Het is moeilijk om aan te geven welke spelers van Ajax het beste uit de verf zijn gekomen in de eerste paar maanden van het seizoen. De meesten speelden topwedstrijden in de Champions League, maar konden in de Eredivisie dan weer volledig door het ijs heen zakken. Antony is daar een goed voorbeeld van. De Braziliaan dolt alle backs die hij in het miljardenbal tegenkomt, maar oogt in de Eredivisie zo nu en dan futloos en zonder energie of motivatie.

Twee spelers die altijd thuisgeven zijn Edson Álvarez en Jurriën Timber. De Mexicaan is niet meer weg te denken uit het beste elftal van Ten Hag, onderbreekt counter na counter en heeft ook een steeds grotere bijdrage aan het aanvallende spel van de regerend landskampioen. De beste speler bij Ajax de laatste maanden is echter zonder twijfel Timber, die van geen enkele spits onder de indruk lijkt en onder alle omstandigheden kalm de goede oplossing zoekt én vindt.

De tegenvallers: 'Class of 2019' geeft net als Gravenberch niet thuis
Neres en Tagliafico waren drie jaar geleden vaste basisspeler in het elftal dat de halve finale van de Champions League haalde. De Zuid-Amerikanen zitten nu echter vaker op de bank dan hen lief is en kunnen in de minuten die ze krijgen, niet bewijzen waarom ze bij de eerste elf horen. Toegegeven: Daley Blind en Antony speel je er niet zomaar uit, maar voor mannen van het statuur Neres en Tagliafico zou Ten Hag vaker een plekje moeten inruimen. Het zegt genoeg dat hij dat niet doet.

De trainer van Ajax uit zelf de laatste tijd vaker kritiek op Gravenberch. De jonge spelmaker is nog jong, duidelijk zeer talentvol en werd vorig seizoen snel gebracht, maar lijkt dit seizoen een beetje stil te staan in zijn ontwikkeling. In de Champions League-wedstrijden waarin de Amsterdammers de voetbalwereld betoverden, was Gravenberch vaak de minste Ajacied en vertraagde hij het spel te vaak. Ten Hag hoopt de middenvelder te kunnen prikkelen.

De prognose: alles minder dan de titel is een blamage
Momenteel vinden we de Amsterdammers nog wel terug aan kop van de Eredivisie-ranglijst, maar daar zou wel eens verandering in kunnen komen. Feyenoord heeft namelijk nog een wedstrijd tegen Heracles Almelo tegoed en gaat met een zege in dat inhaalduel de eeuwige rivaal voorbij. Met het materiaal en het geld dat Ten Hag en Ajax voorhanden hebben, mag de titel echter nooit weggegeven worden. Het moet dan ook raar lopen, wil de regerend landskampioen zijn titel niet succesvol verdedigen.

Maar hoe zit het dan met die Champions League? Ajax zal hem niet gaan winnen, dat durven we wel te zeggen. Ploegen als Liverpool, Manchester City, Chelsea, Bayern München en Paris Saint-Germain zijn waarschijnlijk te sterk voor de formatie van Ten Hag. Het halen van de kwartfinale is echter een serieuze mogelijkheid en als nummer één van de poule loot je in de achtste finale een nummer twee. Als Ajax inderdaad de laatste acht van het miljardenbal haalt, hebben ze het geweldig gedaan.